Stanislav Tarasov

STANİSLAV TARASOV “ÇAVUŞOĞLU’NUN BELİRTTİĞİ GİBİ MOSKOVA, LİBYA’DA ANKARA’NIN ÖNCELİKLİ ORTAĞI OLABİLİR. ANCAK, TÜRKİYE VE RUSYA’NIN LİBYA’DA FARKLI KONUMLARI BULUNUYOR!”

19/09/2020. Moskova. 18 Eylül 2020. REGNUM. . Foto: İvan Shilov. Çeviri: Fatih Atan (Atanba - Тванба). Görünüşe göre Libya'daki ikili iktidar durumu sıfırlanıyor gibi görünüyor ve ülkedeki çatışmanın barışçıl çözümü için yeni fırsatlar gündeme geliyor. Doğru, çok az kişi basit çözümler bekliyor. Libya Başbakanı Faiz al-Saraj'ın istifasının açıklanmasının ardından, diplomasi, sadece varılan anlaşmaları pekiştirmekle kalmayıp, aynı zamanda Libya çözüm sürecini de ilerletmek için gündemdedir.

Çok az kişi Libya Başbakanı Faiz el-Saraj'ın ayrılmaya hazır olduğunu açıklamasını bekliyordu. Saraj, Libya devlet televizyon kanalında “Ekim ayı sonuna kadar yetkilerimi devretme konusundaki samimi arzumu herkese ilan ediyorum” dedi. Saraj, bu kararı İsviçre'de yapılan istişareler ve 6 - 10 Eylül tarihleri ​​arasında Buznik'te (Fas) Libya Yüksek Devlet Konseyi ve Temsilciler Meclisi heyetleri arasında yapılan görüşmelerden sonra aldı.

Taraflar, yeni bir Başkanlık Konseyi kurma anlaşması yolunda ilerleme kaydetti. Maghreb Arabe Press haber ajansına göre, taraflarca açıklanan ortak bildiride “şeffaf, objektif kriterler ve yüksek mevkiler işgal etme mekanizmalarına ilişkin Kapsamlı Anlaşmayı uygulamaya yönelik diyaloğu sürdürmeye” hazır oldukları belirtiliyor. El-Saraj, “Bu görüşmelerin daha geniş bir uyuşma ve anlaşmanın temelini oluşturacağını umuyoruz. Son görüşmeler devlet yapılarını birleştirmeyi, parlamento ve cumhurbaşkanlığı seçimlerini yapmayı amaçlıyordu. Doğrudan seçimler, Libya'da büyük ölçekli bir çözüm için en iyi çıkış yoludur” dedi. Libya'nın doğusunda bulunan Temsilciler Meclisi Başkanı Aguila Saleh, benzer bir açıklamayla eş zamanlı olarak, ilkbaharda Libya'nın üç bölgesinin (Trablusgarp, Sirenayka ve Fizan) Başkanlık Konseyi'ne temsilcilerini seçmesi ve siyasi reform sürecini başlatması için bir öneride bulundu.

Dolayısıyla, Libya'da ikili iktidarın durumu sıfırlanıyor gibi görünüyor ve ülkedeki çatışmanın barışçıl çözümü için yeni fırsatlar gündeme geliyor. Doğru, çok az kişi basit çözümler bekliyor. Libya'daki son siyasi süreçlerin ABD'nin baskısı altında harekete geçirildiği bir versiyon var. Bu, el-Saraj'ın istifa mektubunda ABD ulusal güvenlik danışmanı Robert O'Brien'ın sözlerini tekrarladığı gerçeğine dayanıyor. Aynı zamanda, Amerikalılar, bu arada Buznik'teki anlaşmayı destekleyen BAE, Mısır ve Rusya ile konumlarını koordine ettiler. Buna karşılık olarak, Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, “el-Saraj'ın kararıyla bir fedakarlık yaptığını” söyledi, ancak “hemen istifanın söz konusu olmadığını ve çoğu gelişmenin planlanan seçimlere bağlı olacağını” açıkladı.

Bilindiği üzere, Ankara'nın, El saraj’ın, Libya Parlamentosu Başkanı Salih ile birlikte yaptığı Libya krizini çözmek için ateşkes anlaşması açıklamasından memnuniyetsizliğini daha önce dile getirdiğini hatırlayalım. Ankara, Libya başkentinin bazı bölgelerini kapsayan devasa hükümet karşıtı gösterilerden de çok endişeliydi. Görünüşe göre Türkiye de Saraj'ın ayrılışına şaşırdı. Her ne kadar, durum böyle de olsa bu ülkenin siyasi hayatından hiç de çekilme niyetinde değil. Türk medyasının da belirttiği gibi, Ankara, Libya'da etkin olarak “Türk kartını” oynamayı planlıyor. Birincisi, el-Saraj etnik bir Türk’tür, ailesi Osmanlı İmparatorluğu döneminde Libya'ya yerleşmiştir. İkincisi, Libya'da büyük ve oldukça güçlü bir Türk Diasporası yaşıyor ve bu Arap ülkesinde belirli koşullar altında taleplerini ileri sürme haklarını belirleyebiliyor. Ve şimdi El Cezire'ye göre, Türkiye ile Rusya arasında oluşturulacak olan ateşkes anlaşması ve Libya'da siyasi bir çözüm yakında ortaya çıkacak ve şimdiye kadar bunu gerçekleştirmek pek mümkün değildi.

Bu aynı zamanda Ankara'nın Suriye senaryosunu göz önünde bulundurarak, Libya Arapları üzerine oynayacağı oyun, daha geniş bir jeopolitik bağlamda ele almaya çalışabileceği zor konulardan biridir, çünkü Libya'da Fransa, Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan, Mısır ve İsrail'den oluşan bir koalisyonla karşı karşıya kaldı. Türkiye ve Rusya'nın Libya'da farklı konumları bulunuyor. Türkiye, lideri istifa eden Ulusal Mutabakat Hükümeti'ni (GNA) desteklerken, Rusya Halife Hafter'i gayri resmi olarak destekledi ve El-Saraj ile bir diyalog yürüttü. Şimdi, Çavuşoğlu'nun da belirttiği gibi, Libya'daki Moskova, Ankara'nın öncelikli ortağı olabilir. Aynı zamanda Türkiye, kendi askeri üslerini orada bırakarak Libya'nın batısında nüfuzunu sürdürmek için Rus askeri varlığına karşı olmayacaktır. Daha önce Ankara, Vatiya hava alanlarını (Tunus sınırına yakın) ve Jufra'nın yanı sıra Misrata ve Sirte limanlarını (güney Akdeniz'i kontrol etmek için) almayı umuyordu.

Ve sadece bu değil. Eğer, Sirte petrol yatakları Hafter'den geri alındığında daha iyi sözleşmeler almayı umuyordu. Ayrıca Ankara ve Trablus, Akdeniz'deki münhasır ekonomik bölgelerin bölünmesi konusunda bir anlaşma imzaladı ve bu bölgede ciddi bir krize neden oldu. Ama şimdi diplomasi, sadece varılan anlaşmaları pekiştirme değil, aynı zamanda Libya çözüm sürecini ilerletme becerisine bağlı. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Libya'ya yeni bir özel elçi atamak amacıyla görüşmelere başlama planlarını duyurdu. Hassan Salame'nin Mart ayı başlarında istifasının ardından, bu görev hala boş olarak duruyor.

Kaynak: https://regnum.ru/news/polit/3067013.html

www.abhazyam.com