Ivan Sukhov | Konuk Yazar , Abhazya haberleri

Ivan Sukhov (14/03/2013, ITAR – TASS, Moskova)

18/03/2013. Vladimir Putin, Moskova’da, bu hafta içinde birkaç saatlik ara ile Ermenistan ve Abhazya liderleri ile görüştü. Serj Sarkisyan 18 Şubat’ta devlet başkanlığı seçimini kazanarak ikinci dönem ilk yurt dışı resmi gezisini gerçekleştirdi, Aleksandr Ankvab ise iki ülke arasındaki ekonomşik işbirliği çalışmalarını ve 2014 Sochi Kış Olimpiyatlarının hazırlanış ve oluşum çalışmalarına katkı koşullarını görüşmelerinde bulundu. Bu tür farklı toplantılar, müttefikler arasında gündemde olan bir takım konuların türbülans içerisinde gündeme gelebileceğini gösterebilir.

Bugün için Güney Kafkasya’da üç ülke Rusya’nın en sadık müttefiki olarak bulunuyor: Ermenistan, Abhazya ve Güney Osetya.

Gürcistan için bile, konumdaki değişiklik uzun süreli olarak değerlendirilebilir bir duruma sahip, hatta açıkçasını söylemek gerekirse Rusya’ya yönelik dış politikasında radikal bir değişikliğe hazır değil. Bu değişikliğe açık bir biçimde yaklaşık altı aydan bu yana Gürcistan Parlamentosu’nda çoğunluğu alan “Gürcistan Hayali” ve “Birleşik Ulusal Hareket” Partileri tarafından oluşturulan Muhalefet Hareketinin Mart başından bu yana dış politika uygulamalarında ki değişiklikler gözlenmektedir.

Rusya’nın Azerbaycan ile ilişkilerine bakacak olursak, iki ülkenin diplomatları ve siyasileri arasındaki dostluk söylemlerinde bir netlik bulunmuyor, Rusya’ya nazaran, Azerbaycan ve Gürcistan arasında ki ilişkiler daha güçlü bağlara sahip bulunuyor. İstisnasız, bugün Güney Kafkasya’nın bütün aktörleri henüz Rusya’nın öncelikli varlığını kabul etmiyor. Ancak bizler okullardaki Kafkasya’nın renkli haritasına bakacak olursak, çeşitli ülkelerin Rusya’nın etki derecesinin renk ve karşılıklı sadakat ilişkileri farklı tonlarda gösterilir, Gürcistan ve Azerbaycan’ın Ermenistan, Abhazya ve Güney Osetya’ya göre çok farklı tonları görülür.

Aynı Haritaya dikkale baktığımızda ne anlamalıyız: Üç alanda düzensiz bir üçgen ilişkisi görülüyor. Üç dayanak – askeri üsler ile birlikte – Değişmez bir demir halka zinciri. Ancak gelişme için /istikrar olmadan da olması gereken / garantili altyapı bağlantılarının olmasıdır. Bugün için onlar bulunmuyor. Bu arada, 1990 başlarında Gürcistan – Abhazya Çatışmasının başladığı dönem öncesinde bunlar, Erivan ile Rusya’nın Sochi şehrini Suhum ve Batı Gürcistan Toprakları üzerinden demiryolu boyunca bağlanabilirdi.

Yolun açılması konusu, Gürcistan Parlamentosu’nun geçen yıl sonbaharda yapılan seçimleri kazanan “Gürcistan Hayali”nin zaferinin hemen sonrasında Rus – Gürcü ilişkilerinde ısınma vaatleri arasında gündeme geldi. Fakat, konunun gerçek koşulları ile bir kamuoyu tartışmasının başlatılması için Gürcistan ve Azerbaycan’da bulunan farklı çevrelerin güçlü dirençlerinin olduğu biliniyor. Bu yol Ermensitan’na uygulanana ambargonun kaldırılıması anlamına gelir, Güney Kafkasya’da Bakü, Tiflis ve Ankara merkezli altyapı planlarının tamamen ortadan kaldırılması anlamına gelir. Bu olay, otomatik olarak Ermenistan’ı Azerbaycan ve Türkiye ile olan sorunlu ilişkilerinde güçlü duruma getirecektir. Rusya an itibarı ile sırası ile bölgede 1991 yılında alt düzeye düşürmüş olduğu ekonomik, politik ve askeri etkisini önemli ölçüde geriye dönüştürmüş durumda bulunuyor.

Bu yol Ermenistan ve Abhazya açısından farklı düzeyde değerlendirilmektedir. Ermenistan açısından, bu yeni ekonomik fırsatların ortaya çıkması ve Türkiye ile Karabağ sorununun çözümünde daha emin bir üslup ile uzlaşmaya zemin oluşturacak bir temelde yeni bir durum oluşması demektir. Abhazya açısından ise, ekonomik rekabet en alt düzeyde bulunuyor: Demiryolu, Ermenistan ve Batı Gürcistan’dan meyveleri, Gulripsh’deki madalina bahçelerinin yanından Rusya’ya taşıyacak. Ayrıca buna ek olarak’da savaş Abhazya’ya demiryolu ile geldi. Devlet Başkanı Ankvab, diplomatik yolu vurguluyor ve kaçınıyor: Proje, Ermenistan açısından kârlı görünüyor, yolun yenilenmesi için somut öneriler henüz rapor edilmedi ancak başlanacaksa öncelikle Abhazya halkı ile tartışılması gerekmektedir.

Demiryolu konusu, Ankvab ve Sarkisyan’ın Moskova’ya yaptıkları ziyaretlerde resmi olarak gündeme getirilmedi. Ancak konu, Gürcistan Bidzina Ivanishvili tarafından hemen gündeme getirildi: yolun onarımı için siyasi iradenin olduğunu söyledi, onun belirttiğine göre, ancak acele etmeden ve sakin bir biçimde Gürcistan’ın siyasi çıkarlarına zarar verilmediğini görerek bu konu yaşama geçirilebileceğini belirtti. Gürcistan Parlamentosu’nun, sıradan olmayan bu siyasi iradeyi uygulamaya koymak için oybirliği ile onaylaması gerekmektedir. Ancak, bu konunun devlet başkanı Sarkisyan’ın ikinci döneminde, Rusya ve Ermenistan ilişkilerinde ve 2014 Sochi Kış Olimpiyatları bitimi sonrasında Rusya – Abhazya ilişkilerinde ana tema olacağı açıktır. Şimdilik hiç kimse bu sorun hakkında yüksek sesle konuşmuyor: Yol ya onarılacak ya da Rusya, Güney Kafkasya’daki konumunu yitirmeyi sürdürecektir.

Mamafih, eğer demiryolu konusu Moskova tarafından gündeme getirilecekse müttefikleri için en uygun ortam ve zamanda olacaktır. Gürcistan’ı Nisan ayında yeni bir siyasi sorun beklemektedir, ulusalcılar parlamentonun dağıtılması ve hükümetin istifası için mücadele edecekler. Azerbaycan’da ise Yaz döneminde yapılacak olan devlet başkanlığı seçimleri, daha önceki gibi sert ve gürültülü geçeceği bir aşamaya giriyor.

Çeviri: Fatih Atan (A'tanba)

Kaynak: http://www.itar-tass.com/c188/676158.html