Abhazların Geleneksel «ХӘАЖӘКЫРА» Bayramı!

28/02/2023. Suhum. 27 Şubat 2023. Apsnypress. /Lana Tsvizhba/ Çeviri: Fatih Atan. (Atanba - Тванба). Abhazya Cumhuriyeti’nde geleneksel “Khazhakyra” «Хәажәкыра» bayramını kutlanıyor. Bu bayram, en eski, iyi korunmuş geleneksel Abhaz ulusunun bayramlarından birisidir. Etnolog İnga Şamba, Abhaz ulusu tarafından bu bayramın nasıl kutlandığı hakkında bilgi verildi.

Genellikle bu bayram Mart ayına denk geliyor, («хәажәкырамзазы»), “hazhәkyramzazy”, ancak bu yıl 27 Şubat'a denk geldi, bunun nedeni de ay takvimi.

İnga Şamba “Akşam, evdeki en yaşlı kadın koni şeklindeki mantılar “ахәажәқәа” (akhazhazhәқәа) için hamur yoğurur. Mantıların içleri herhangi bir dolgu bulunmadan boş olmalıdırlar. Daha önce “ахәажәқәа” (akhazhazhәқәa) üç tür undan yapılıyordu - darı, soya fasulyesi, mısır veya buğday unu. Her aile üyesi için üç mantı yapılır (üç sayısı kutsal bir sayıdır, genellikle kullanılır: Tören sırasında üç köşeli bir havlu, üç köşeli bir masa, bir mum için üç köşeli altlık kullanılır, vd). Ayrıca, ay takviminin gün sayısına göre 21 kek yapıldığı biçiminde de bir seçenek de bulunuyor. Mantılardan birisinin içerisine orman gülü (Zakkum ağacı) (ахәажәҵәы) çubuğu konulur. Törende önceleri bir ormangülü (Zakkum Ağacı) çubuğu kullanılırdı ve zamanımızda ise bir ceviz çubuğu kullanılıyor. Törenlerde Ormangülü (Zakkum ağacı) dalının konmasındaki amaç, mutluluk, doğurganlık ve iyi şans elde etme konusunda büyük bir rolü üstlenmiş olması olarak belirtiliyor” dedi.

İnga Şamba “Abhaz toplumunda, “ахәажәҵәы” (Zakkum Ağacı) Çubuğu (şanslı çubuk – (амшҵәы) amshҵәy) ile karşılaşan bir kişinin tüm yıl boyunca iyi şanslar getireceğine inanılıyordu. Ve hatta komşular o kişiyi kendilerini ziyaret etmesi için davette bulunurlar, o kişinin “iyi” bir adımının olduğuna inanırlar. Ayrıca ахәажәҵәы (Zakkum Ağacı dalı) ile karşılaşan kişi, gelecek yıl sofrayı kurmalı, horoz veya keçi kesmelidir” dedi.

İnga Şamba “Tören masasına et yemeği konur ve içecek olarak bal suyu “ацхаӡҩа” (atskhaҩa) kullanılırdı. Ayrıca hamurdan, havan (алаҳәара (alaҳәara) ve tahta tokmak (akalakәyt) biçiminde özel mantılar yapılırdı. Bunlar tahıl işleme araçlarının sembolleridir. Ayrıca güneş ve ay biçiminde mantılar pişirilir ve ayrıca hasadın iyi olması için tahıl şeklinde figürler de kullanırlar” dedi.

İnga Şamba “Akşam, aile içerisinde ki herkes evde ocak etrafında toplandığında «ХӘАЖӘКЫРА» (KHAAZHAKYRA) töreni yapılırdı. Törende, Yüce Tanrının, ailesine merhamet ve cömertlik vermesini, Yüce Tanrı'nın büyük iradesinin onlara güç ve sağlık vermesi, hasadını artırması ve tarım için elverişli doğal koşullar yaratması dileğiyle dua edilirdi. Bu tören sırasında, hasadın iyi olması için bereket tanrıçası «Джаджа» ve tahıl mahsullerinin hamisi olan kızı «Напнагәа»ya da dua ederler” dedi.

İnga Şamba “Ayrıca аҳампалқәа (armut biçimli mantılar) pişirdiler. Bu mantılar her zaman için yaşlı bir kadın tarafından hazırlanır ve evli olmayan kızlara ve evli olmayan erkeklere dağıtılırdı. Аҳампалқәа, tuzlu olarak pişirilir ve yatmadan önce yenilirdi. Bu mantıları yiyen kız ya da erkek susuzluktan birinin kendisine su getirdiğini hayal ederse, o yıl içerisinde gelin ya da damat olacağına inanılır” dedi.

«Хәажәкыра» töreni, cumhuriyeti ziyaret eden yüksek düzeydeki konuklar için düzenlenebilir. Bu bayram, ilk kez 2016 yılında Devlet Müzesi avlusunda cumhuriyetin konukları ve sakinleri için kutlandı.

Kaynak: https://apsnypress.info/ru/novosti/item/4051-kh-azh-kyra-traditsionnyj-prazdnik-abkhazov