Aliev ve Erdoğan | Abhazya haberleri

23/07/2020. Moskova. 22 Temmuz 2020. REGNUM. Foto: İvan Shilov. Çeviri: Fatih Atan (A’tanba - Тванба). Bu kadar zor ve belirsiz bir durumda Azerbaycan ve Türkiye cumhurbaşkanları İlham Aliyev ve Recep Tayyip Erdoğan, Ankara-Bakü-Moskova üçgeninde manevra yapmayı sürdürecekler. Davranışlarının nedeni ve motivasyonu derinden gizlidir, bunlar Erdoğan'ın karşı karşıya olduğu ve Aliyev'in sorunlarının ilk sırasında olmayan birçok iç ve dış sorundan kaynaklanmaktadır.

Azerbaycan devlet başkanı İlham Aliyev, şehit ailelerine ve savaş engellerine daire ve araba sağlama töreninde yapmış olduğu konuşmada, Türkiye'ye karşı tutumunu alışılmadık bir saygı ölüçüsünde gösterdi. Bu konu geniş bir biçimde incelemeye değer.

Aliyev, konuşmasında “Bugünler içerisinde, bizler 1990'ların başında, savaşın devam ettiği ya da başka bir dönemde bulunmayan çok güçlü bir uluslararası destek hissettik. Doğal olarak kardeş Türkiye ilk desteği, ilk adımı attı. Sevgili Türkiye Cumhurbaşkanı kardeşim Recep Tayyip Erdoğan, Azerbaycan'ın yanında olduğunu söyleyerek ülkemizi kesin olarak destekledi. Bu destek için kardeşime derin şükranlarımı sunuyorum. Bugünlerde sürekli temas halindeyiz. Beni aradı, şehitlerimizin ölümü ile ilgili destek ve taziyelerini dile getirdi. Sonuna kadar birlikte olacağımızı söyledi. Ben de arkadaşım kardeş Tay Tayyip Erdoğan'a her zaman büyük saygı duydum. Türk halkını ne kadar çok sevdiğim bir sır değil. Dünyada Türkiye ve Azerbaycan'a yakın hiçbir ülke olmadığını defalarca söyledim. Bu hem tarihe, hem de ortak etnik köklerimize ve günümüz politikalarına dayanmaktadır. Aynı zamanda, Savunma Bakanı, Dışişleri Bakanı, parlamento üyeleri ve sivil toplu kuruluşları da dahil olmak üzere Türkiye'nin diğer üst düzey yetkilileri Azerbaycan'a kesin olarak destek verdiklerini ifade ettiler” dedi.

Bu bağlamda, Türkiye için yapılan sevgi açıklamalarının "Tovuz krizinin" patlak vermesi boyutuna orantısızlığı, en azından resmi düzeyde sunulması boyutları ile dikkat çekicidir. Bu nedenden dolayıdır ki, bazı faktörlerin veya koşulların Aliyev'i "Türk kartını" aktif olarak oynamaya zorladığı yönünde güçlü bir his bulunuyor. Ama hangileri? Azerbaycan içerisinde Türk yanlısı görüşler her zaman için fark edilir olmuştur. Ancak son zamanlarda, özellikle Erdoğan’ın Azerbaycanlı mevkidaşının siyasi imajı üzerinde "belirleyici eylemlerde bulunma yeteneğini" ortaya koyan otoritesi fark edilir bir biçimde büyümeye başladı. Ama Aliyev bunun üstesinden gelebilir. Bir başka açıdan bakıldığında, tanınmış Rus uzman Sergei Markedonov'a göre, "Tovuz krizi", "Ermeni-Azerbaycan çatışmasının sadece Dağlık Karabağ çatışması olmadığını" göstermeye başladı ve şu anda yaşanan olaylar farklı bir tablo çiziyor, "karmaşıklaştığı için" başka bir sorun olarak duruyor. gelişmeler artık Karabağ'da değil, onun dışında bulunuyor.” Bu gelişmelere bağlı olarak, bazı uzmanlar, Türk ordusunun Azerbaycan-Ermeni sınırında ortaya çıkmasının, Moskova'ya askerlerinin Acara ve Nahçivan'a asker gönderme hakkı veren 1921 Kars Antlaşması'nı torpillediğine ve şema içerisinde Azerbaycan’a ek olarak Gürcistan’ı da soktuğuna inanıyor.

Türkiye'ye gelince, Suriye, Irak ve Libya'ya ve potansiyel olarak Yunanistan'a ek olarak Transkafkasya'da bir başka silahlı çatışma alanına giriyor. Rus uzman Nadana Fridrichson "bu gerilim bölgelerinin eş zamanlı olarak patlayabileceği" tehlikesine dikkat çekiyor. Aynı zamanda yaşananlara bakacak olursak, Avrupa’da ki Türk karşıtı duygu kokusunun Azerbaycan'ı bir biçimde etkilediği de bir gerçektir. Rusya her zaman olduğu gibi taraflar arasında bir eşit duruş konumunu gösteriyor ve çatışan taraflar arasında arabuluculuk görevi yapmaya hazır olduğunu açıklıyor. Ancak ABD ve AB, çatışmanın azaltılmasını savunarak aslında Ermenistan'ın tarafını tuttu. Bu gibi durumlarda bir savaşa başlamak olanaksızdır. Daha önce Aliyev arabuluculuk görevini terk etmekle tehdit etmiş olmasına rağmen, Bakü manevra yapmaya, tüm okları AGİT Minsk Grubu'na çevirmeye zorlandı. Azerbaycan devlet başkan yardımcısı Hikmet Hajiyev şu seçenekleri önerdi: BM Güvenlik Konseyi kararlarını uygulama mekanizması gözden geçirilmeli ve AGİT Minsk Grubu eş başkanlarının Bakü ve Erivan'ın kendilerinin bir anlaşmaya varmaları yönündeki açıklamaları, onun yetkisine uymuyor.

Aynı zamanda, Bakü varolan müzakere biçimini değiştirmeye karşıdır ve sadece "çalışmalarının metodolojisinde değişiklik" yapılmasını gerektirir. Ortada sadece, hangi ülke - Minsk Grubu'nun eşbaşkan ülkelerinden veya üçünün de birlikte ortaya koyacakları önerileri daha da ileriye götürmek istediği sorusuna bir yanıt bulmak kalıyor. Aliyev ve Erdoğan arasındaki ilişkiye gelince, Bizim açımızdan bakıldığında, Azerbaycan devlet başkanı, Azerbaycan ile Türkiye arasındaki çıkar çatışmasının arka planına karşı olarak birçok paralel çizgiden oluşan ki bunlarda bulunuyor, Türkiye ve Rusya arasında varolan böylesine karmaşık ve belirsiz bir durumda manevra yapmayı sürdürecektir. Bu kadar zor ve belirsiz bir durumda Azerbaycan ve Türkiye cumhurbaşkanları İlham Aliyev ve Recep Tayyip Erdoğan, Ankara-Bakü-Moskova üçgeninde manevra yapmayı sürdürecekler. Davranışlarının nedeni ve motivasyonu derinden gizlidir, bunlar Erdoğan'ın karşı karşıya olduğu ve Aliyev'in sorunlarının ilk sırasında olmayan birçok iç ve dış sorundan kaynaklanmaktadır ve kimse kimin kime daha fazla borçlu olduğunu bilmemektedir. Bu arada, korkularının nedenleri hakkında konuşmak zor olsa da, Azerbaycan devlet başkanı açıkça gergin görünüyor.

Bakü, Ermenistan ile ilişkilerinde çatışmayı ağırlaştırmaya doğru bir adım attığında, kimsenin bonus sağlamadığını fark ettiğinde hızla iki adım geri çekiliyor. Böylece Azerbaycan ve Türkiye arasında "kardeşlik" müziği ortamında ki dansları sürecek.

Kaynak: https://regnum.ru/news/polit/3016932.html