Aslan Bjania Söyleşisi Tamamı

21/07/2015. Abhazyam.com. Çeviri Fatih Atan (A’tanba). Suhum. 10 Temmuz. Abhazya – İnform. “APRA” «АПРА» Sosyal – Ekonomik, Siyasal Çalışmalar Vakfı Başkanı Aslan Bjania ile (Eski Devlet Güvenlik Servisi Başkanı, 24 Ağustos 2014 devlet başkanlığı seçimleri adayı, “Amtsakhara” «Амцахара» Siyasi Partisi tarafından desteklendi – Abhazyam.com) “Abhazya – İnform” Haber Ajansı Söyleşisi.

Soru – Aslan Grigorievich, geçenlerde devlet başkanı ile görüşmeniz oldu. Bu görüşme nasıl gerçekleşti?

Aslan Bjania – Devleti ilgilendiren iç ve dış politikalar üzerinde bir görüşme oldu. Devlet Başkanı, toplantıda, Siyasi Danışma Konseyi’nin oluşturulması ile ilgili düşüncesini açıkladı.

Soru – Kimin girişimi ile bu görüşme gerçekleşti?

Aslan Bjania – Beni devlet başkanlığı yönetiminden aradılar ve devlet başkanının tarafımla görüşmek istediğini söylediler. Bende görüşmeyi kabul ettim.

Soru – Ülkede var olan sosyal – ekonomik durumu nasıl görüyorsunuz?

Aslan Bjania – Devletin ekonomik konumu ile başlayacağım. Söylemek gerekirse, önemli ölçüde kritik bir durum var. Nesnel (Objektif) ve Öznel (Sübjektif) nedenler bulunmaktadır. Bana göre, her şeyden önce nesnel nedenlerin başında Ruble’nin döviz kurunun yabancı paralar karşısındaki değişimi ve Rusya Federasyonu’na karşı uygulanan ambargo rejimidir. Bizim dış ticaret dengemizde, İthalatımız, ihracatımızı birçok kalemde ardı ardına geçtiği zaman, gıda ve diğer tüketim mallarında yüksek rakamlara ulaşılıyor ve bunun maliyeti de vatandaşların omuzlarına yüklenmiş oluyor.

Öznel nedenlere gelince, bu zor koşulların gerçekleşmesinde, Abhazya Devleti yetkililerinin profesyonel olmayan beceriksizliklerinden söz ediyorum. Bizler, topraklarımız üzerinde, farklı alanlarda yetenekli insan, doğal kaynak, üstün yetenekli insan listesine sahibiz.

Bugünkü toplumumuza düşen önemli görev, Abhazya’yı yüksek bir gelişme aşamasına ulaştırmaktır. Bunun için kapsamlı bir modernizasyon gerekmektedir. Modernleşme, yasalara bağlı olarak, ülkenin ekonomik potansiyeli dikkate alınarak, Abhaz gelenekleri ve demokratik değerler göz önüne alınarak yapılmalıdır. Diğer bir deyişle “Bize Değişim Gerekir.” Eğer belleğim beni yanıltmaz ise, bu slogan son devlet başkanlığı seçimlerini kazanan aday tarafından seslendirilmişti.

Gerekli değişikliklerin yapılmasında belirleyici rolün devlete ait olduğu bellidir.

Abhazya Devlet Başkanı, 1 Temmuz 2015 tarihinde “Apsnypress” Haber Ajansı’na verdiği demeçte, Rusya Federasyonu Bölgeleri ile ilişkileri geliştirerek, iç borçlanma işlemlerinde krediler vermek vb. fırsatlar yaratarak, ekonomik gelişimin sağlanması amacı ile Abhazya’ya yatırımcıların çekilmek istendiğini söyledi. Daha önce de olduğu gibi, devlet başkanının ifadelerinde hiçbir özellik, bir arayış, sözler ve güvence bulunmuyor. Vatandaşlar, uzun zamandan beridir, devlet başkanından, hangi ekonomi politikalarını gerçekleştireceğini bilmek istiyor. Ve gerçekte bu ekonomik politikasının olup olmadığını hissetmek istiyor?

Bu bağlamda belli konularda sorular varlığını sürdürüyor:

Neden şimdiye kadar, Abhazya’da mülk satın almak isteyen Rusya Federasyonu vatandaşlarının haklarını tanıyan bir yasayı kabul etmedi? Hangi yatırımlar ve çalışmalar, hangi koşullarda nasıl oluşuyor?

Hükümet, kira sorunlarını ve devlet ait mülklerin kiralanması konularını nasıl ele aldı, sonunda devlet yönetimi, ekonomik beklentileri karşılayamadı. Hangi mekanizmalar, devlet yönetimi tarafından sorunların çözümü için uygun olabilir: Kiracılara mülklerin satışı, şirketleşme ya da başkaları mı?

Ülkenin temel ekonomik kaynağı – topraktır. Kaynakların uyumlu kullanımıdır. Devlet Başkanının çözüm üretmesi ve toprağın kiralama haklarının satışı konularını geliştirmesi için bir mekanizma kurması gerekmez mi? (Arazi Satışı ile karıştırılmamalıdır!)

Abhazya Cumhuriyeti “Yabacı Yatırımcılar” Kanununun kaldırılması, özellikle onun tercihli bölümünün kaldırılması, bizler özellikle devletin yatırımcılara karşı olan çekiciliğini ciddi olarak karşılayamadık mı?

Ekonominin gelişiminde hangi sektörlere öncelik verilmeli?

Şimdiye kadar, etkin bir ulaştırma alt yapısı, havaalanı, demiryolu, limanların nasıl kullanılacağına dair doğru dürüst hiçbir görüş bulunmuyor.

“Serbest Özel Ekonomik Bölgeler” Yasası onaylandığı zaman mı anlayacağız?

İnsan sermayesini nasıl artıracağız? Ülkedeki kurumlarda, ekonomik gereksinimlerini karşılamak için katı bir biçimde bağlılık gösteren profesyoneller yetiştirmek için mi?

Hükümet yetkilileri, ülkede ki küçük ve orta ölçekli işletmelerin geliştirilmesi için hangi somut adımları atmıştır?

Mevcut bankacılık ve kredilendirme sisteminde yapılmak istenen değişiklik ne anlama gelmektedir? Abhazya’da yabancı bankaların çalışma koşullarının yaratılması nasıl sağlanacak?

Neden, şimdiye kadar, tarım makine ve ekipmanların, leasing, teknik malzemelerin kiralanması sistemi geliştirilmedi ve uygulamaya konmadı?

Bu tür imtiyaz sözleşmelerinin büyük bir fırsat yaratacağı bellidir. Bu konu hakkında ne tür bir çalışma planı yapılıyor?

Bu ülkede enerji sistemi yetersiz. Yatırım ya da mevcut Hidroelektrik Santralları (HES), Suhum HES’in onarımı, alternatif enerji kaynaklarının geliştirilmesi gerekmektedir. Hükümetin, bu sektörün geliştirilmesi için ne tür bir planı bulunuyor?

Karasular üzerinde petrol üretimi sorunu. Bu konu hakkında bir sürü konuşma ve kargaşa bulunuyor. Dünya’daki pratikler, platformlar ile petrol çıkarımında güvenliğin en üst düzeyde olması gerektiğini gösteriyor. Abhazya karasularında bulunan petrol rezervinin 80 Milyon Ton olduğu tahmin ediliyor. Madencilik verilerine göre en iyimser tahminle, üretime 2020 – 2021 yıllarında başlanacağı belirtiliyor. Verilere göre, petrol çıkarım alanı kıyıdan 70 km uzaklıkta bulunuyor. Üretimin yıllık 2 Milyon ton ile 40 yıl sürdürülmesi olarak tasarlandı. Ayrıca, varil başına ortalama 60 $ fiyat ile ülke bütçesine yıllık vergi girişi 150 Milyon $ olacak. Bu bizim mevcut bütçemizin iki katı olacak. Bugün için var olan doğal kaynaklardan bundan daha fazla fon üretimi henüz mevcut bulunmamaktadır (Tatlı su satışlarından elde edileceği biçimindeki fantastik konulu fon artışları hariç).

Benim değerlendirmeme göre, devlet yönetimi, ülke potansiyellerinin hangi gereksinimler ile gerçekleştirilebileceği konusunda hiçbir fikir ve gerçek projelere sahip bulunmuyor, onlar sadece sık sık ve yüksek sesle konuşuyorlar.

Açıktır ki, toplumsal sorunların çözümü, doğrudan ülkenin ekonomik potansiyelinin belirlenmesi ve onun verimli bir biçimde yönetilebilmesi becerisi ile ilintilidir. Bu konuda, üzülerek belirtmek isterim ki bizim mutlak yetersizliğimiz bulunuyor. Seçim vaatlerinde belirtilen, toplumsal rahatlama, çalışanların ve emeklilerin maaşlarındaki artış yerine getirilemedi. İşte, bu üzücü tablo ortaya çıktı.

Soru – Bu aşamada Rus – Abhaz ilişkilerini nasıl değerlendiriyorsunuz?

Aslan Bjania – Aramızdaki ilişki potansiyelinin her zaman için sınırsız olduğunu düşündüm ve düşünüyorum… Aramızdaki ilişkiler potansiyeli sınırsızdır. Taraflar, özellikle de Abhazya tarafı, halklarımızın yararına var olan gerçeklere göre, bu ilişkileri geliştirmek amacı ile yeni fikirler ve projeler üretmek için daha hızlı bir biçimde hareket etmelidir. Sosyal ve insani ilişkilerde ivmeyi artırmak için parlamentolar arası, kurumlar arası, iş bağlantıları işbirliğinin artırılması gerekir. Vatandaşların çıkarları, bu iletişimlerin düzeyi ile gelişir.

Aynı zamanda, Rusya ve Abhazya arasında daha önce imzalanan bir dizi ekonomik anlaşmaya karşı bazı Abhazya devlet organları tarafından karşıt görüşlerde bulunuyordu.

Soru – Son zamanlarda, Abhazya ve Rusya İçişleri Bakanlıkları arasında kurulması için hazırlanan Bilgilendirme – Koordinasyon Merkezi Anlaşmasına ilişkin olarak toplumda farklı görüşler duyuluyor. Toplumda bu konu ile ilgili olarak ilgi arttı. Bu sorunun çözümünü nasıl görüyorsunuz?

Aslan Bjania – Evet. Toplum içerisinde bu konu hakkında artan bir ilgi bulunmaktadır. Anayasanın 2 ve 4. Maddeleri gereğince, Abhazya Cumhuriyeti Devlet Başkanı, dış politikaları belirleyen ve uluslararası anlaşmaları imzalama yetkisine sahip bulunmaktadır. Üzülerek belirtmek isterim ki çok az ülke Abhazya’nın bağımsızlığını tanıdı. Ayrıca, Rusya, Abhazya’nın tek stratejik ortağı olarak bulunmaktadır. Buna bağlı olarak, devlet başkanı ve onun yönetim kademesi, anlaşmanın önemini dikkate alarak, parlamentoya bu konu hakkındaki kendi görüşlerini sunmak zorundadır. Zamanın fazlası ile yeterli olmasına rağmen bu henüz gerçekleşmedi.

Devlet Başkanı, bu tavrı ile kendi sorumluluğunu bir başkasına devredecekmiş izlenimi veriyor, bu bir tür manevra anlamına gelir. Benim görüşüme göre, böyle olmamalıdır! Bu konu ile ilgili olarak, bazı büyük devlet adamlarının sözlerini anımsatmak isterim.

P. Stolipin: (Pyotr Stolipin. Rus Devlet Adamı1862 – 1911) “İktidarda bulunanların en büyük günahlarından biri sorumluluktan kaçınmak ve benim en büyük mutluluğum sorumluluklarımı yerine getirmektir.''

Winston Churchill: Büyük olmanın fiyatı – Sorumluluktur.

Abhazya’da geçmişte yaşanan bir örnek vermek istiyorum, B. V. Adleyba, ülkenin yöneticisi, 1989 yılında Lykhny Köyünde düzenlenen ulusal toplantıda, halkın geleceğini belirleyen karara ilk imzayı atarak sorumluluk üstlenen insanların başında yer almıştı.

Abhazya'nın ve Rusya'nın ''ittifak ve stratejik ortaklığı'' üzerinde 10. maddesinin okuma fırsatım oldu. Bu makalede anlatılan görev ve yetkiler bana göre bizim yasalarımıza aykırı değil ve Abhazya'nın bağımsızlığını kısıtlamıyor (etkilemiyor).Taraflar ICC (Ortak Koordinasyon Merkezi) üyelerinin sayısının üzerinde anlaşmalıdır, maddi ve teknik destek sağlanmalıdır.

Soru – Abhazya, neden hala 2015 – 2017 Yatırım programı için Rusya’dan sağlanan mali destek alınamadı, bu konu hakkındaki görüşünüz nedir?

Aslan Bjania – Rusya Federasyonu, sözleşmelerden doğan yükümlülüklerini açık olarak yerine getirmektedir. Abhazya’da emeklilere ödenen aylık tutar 200 Milyon Ruble’den fazla tutuyor. Ayrıca, Savunma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Devlet Güvenlik Servisi, Devlet İstihbarat Servisi, vd. kuruluşların bütçelerine düzenli olarak mali destek verilmektedir. Neden yatırım ve alt yapı programlarının finanse edilemediği konusuna gelince, en iyisi bunu devlet başkanına sormak gerekir. Kahve fincanının içindeki fala bakarak bunu yapamam. Devlet başkanı ve başbakanın farklı bakış açıları nedeni ile kesin formüle edilmesi mümkün değildir. Devlet yönetiminde bulunanların, güvenilmez ortaklar olarak her şeyi yaptıkları gibi tek bir varsayıma varabiliriz.

Soru – Karma seçim sistemine geçiş fikri konusundaki düşünceniz nedir? Anayasa reformu sorunları konusundaki konumunuz nedir?

Aslan Bjania – Sadece son günlerde, parlamentoda bu konu hakkında sürdürülen görüşmelere katıldım. Bugün için, Parlamentodaki uzmanlar tarafından hazırlanan belgeler, vakfımız tarafından incelenmektedir.

Konu hakkındaki fikirlerimiz ve tutumumuz, tüm konular hakkında, ayrıntılı bir çalışma sonrasında ortaya çıkacaktır.

Soru – “Apra” «Апра» kimlerle dayanışma içerisinde bulunuyor? Hangi sosyal toplum kuruluşları ve siyasi yapılar, sizin fikirlerinize yakın bulunuyor?

Aslan Bjania – “Amtsakhara” «Амцахара» Siyasi Partisi ve “Siyaset İçerisinde Kadın” «Женщины в политике» Sivil Toplum Kuruluşu ile yakın ilişkide bulunuyoruz.

Kaynak: http://abkhazinform.com/