Hadjimba Söyleşisinin Tamamı

15/12/2014. Sevgili Abhazyam.com izleyicileri, Abhazya Cumhuriyeti Devlet Başkanı Raul Hadjimba’nın 4 Kasım 2014 Tarihinde “Kavkaz – Uzel” "Кавказский узел" İnternet Sitesi Baş Editörü “Girigory Tsvedov” (Григорий Шведов) ile yaptığı söyleşinin tamamını sizler ile buluşturuyoruz.

Abhazya Cumhuriyeti’ni 5 yıl Devlet Başkanı olarak yönetecek olan Raul Hadjimba’nın geleceğe yönelik yaklaşımlarını gösterecek olan son derece önemli söyleşiyle sizleri başbaşa bırakıyoruz.

Abhazyam.com Genel Yayın Sorumlusu

Fatih Atan (A’tanba)

RAUL HADJİMBA “ABHAZYA İÇİN HANGİSİ TEHLİKELİ – PETROL ÜRETİMİ, GÜRCİSTAN, RUSYA İLE ANTLAŞMA YA DA GAL BÖLGESİ.

04/11/2014. Abhazya Cumhuriyeti Devlet Başkanı Raul Hadjimba, "Кавказский узел" “Kavkaz – Uzel” İnternet sitesinde söyleşide bulundu, söyleşide, ülkede Mayıs aylarında yaşanan siyasi krizin ana nedenlerinin Rusya’nın desteği ile yapılan büyük ölçekli sosyal projelerin uygulanmasında eski deevlet yöneticileri tarafından yolsuzluk yapıldığını söyledi. Devlet Başkanı şimdi, Rusya ile yeni bir antlaşma imzalamaya hazırlanıyor, başkan, Moskova’nın hiçbir biçimde Abhazya’nın bağımsızlığını ihlal etmeyeceğini, Cumhuriyetin Rusya’ya katılımı hakkında referendum yapılması konusunda herhangi bir planlarının olmadığını belirtti. Ayrıca Raul Hadjimba, Gal Bölgesindeki “Gözlemci” kavgası, bu bölgede yaşayan Gürcistan vatandaşlarının hiçbir biçimde ikinci vatandaş statüsünde bukunmayacağını, Surkov ve Nurgaliyev’in mayıs krizindeki rolü ve birçok diğer konu hakkında ki görüşlerini belirtti.

1. Madde “Devlet Yönetimine Kendi İnisiyatifimiz ile Geldik”

"Кавказский узел" “Kavkaz – Uzel” (KU): Siz erken seçim ile devlet başkanı oldunuz. Bizler, seçimler öncesinde yaşanan süreç hakkında bilgilenmek isteriz. Bu krizin ortaya çıkmasının ana nedenleri nelerdir, Bize düşüncelerinizi berlirtir misiniz

Raul Hadjimba (RH): Devlet yönetimininin kendisi, müttefikimiz ve stratejik ortağımız olan Rusya tarafından Abhazya’nın ekonomik durumunu değiştirmek amacı ile maddi yardımların kullanımında kendisine verilen desteği verimli bir biçimde kullanma fırsatını değerlendiremedi. Önemli miktarda para, sosyal projeler içerisinde harcandı.

KU: Yolsuzluk mu yapıldı?

RH: Bu projeler sayesinde önemli miktarda harcama yapıldı.

KU: Birçok kişi, sizin Moskova’nın desteği ile iktidara geldiğinizi söylüyor. Surkov ve Nurgaliyev’in 28 Mayıs’taki Abhazya ziyaretlerini hatırlatıyorlar. Siz herhalde bunun öyle olmadığını söyleyeceksiniz, doğru mu?

RH: Böyle söylemek o kadar kolay mı?

KU: Elbette ki, İnsanlar sizin değerlendirmenizi duymak istiyor.

RH: Eğer, benim değerlendirmemi duymak istiyorsanız, söyliyeyim, bizler iktidara kendi inisiyatifimiz ile geldik. Hiçbir kimse bize yardım etmedi ve el vermedi. Tek şey diyebilirim ki, kriz döneminde, Surkov ve Nurgaliyev, taraflar arasındaki sorunun çatışmaya yol açmaması, alev almaması için çalıştılar.

KU: Onlar, Ankvab’ın gitmesinde yardımcı oldular mı? Ya da böyle söylemek yanlış mı olur?

RH: Ben onların Ankvab’ın gitmesine yardımcı olduklarını söyleyemem. Ankvab’ın kendisi gitti.

KU: Ve, bu kriz döneminde Rusya – Abhazya Antlaşması gündemde bulunmuyordu, o günlerde Abhazya tarafınca herhangi bir yanıt verilmedi mi?

RH: Bu dönem içerisinde hiçbir Antlaşma taslağı bulumuyordu. Bu ilişkiler Taras Şamba’nın açıklaması ile gündem oluşturdu. (Bknz: http://www.abhazyam.com/haber/4517/taras-samba-soylesisi.html - Abhazyam.com) Ve, bu konu hakkında imalar açıklanmaya başlandı, parlamentoda böyle bir sözleşmenin hazır durumda bulunduğu hakkında, bu tür iddialar doğru değildi.

KU: Siz, Dünya Abhaz – Abazin Kongresi Başkanı Taras Mironovich Şamba’dan mı söz ediyorsunuz?

RH: Evet.

KU: Yani, Rus yetkililer, o zaman, Birleşme (entegrasyon) Antlaşması hakkında bir sunum yapmadılar, bu bir spekülasyon mu idi?

RH: Esas olarak herhangi bir antlaşma, hiçbir göze ilişmedi ve görülmedi.

2. Madde - Gal Bölgesi İnsanları İkinci Sınıf Vatandaş Olamaz:

KU: Yanılıyorsam lütfen siz düzeltin, ancak yaz döneminde yaşanan krizin nedenlerinden birisi olarak Gal Bölgesinde sağlanan pasaport konusu idi. Muhalefet (ve siz o zaman muhalefet içerisinde idiniz) seçim sırasında o dönemdeki hükümeti sorumlu tutuyordu. Savcılık tarafından yapılan soruşturma sonucunda hukuka aykırı olarak düzenlenen pasaportlar hakkında iptal kararları çıktı (Ankvab döneminde). Yapılan inceleme sonucunda 1200 pasaportun yasalara aykırı olarak verildiği belirlendi …

RH: 26 Bin.

KU: Bu rakam savcılık soruşturması sonucunda mı ortaya çıktı?

RH: Savcılık soruşturması sadece bir noktayı inceleyerek varolan sonuçları gösterdi. Toplam 26 Bin pasaport verildi.

KU: Hatırladığım kadarı ile, bu bölgede ki seçmen sayısında da azalma oldu ve o zaman son seçimde siz kazandınız öyle mi?

RH: Evet.

KU: Pasaportlar ile ilgili olarak Abhazya’nın Gürcistan ile çifte vatandaşlık koşullarının olmadığı ya da başka nedenlere bağlı olarak mı işlem yapıldı?

RH: Bizim, Rusya Federasyonu ile çifte vatandaşlık haklarımız bulunuyor, ancak Gürcistan ile bulunmuyor. Ayrıca, “Gürcistan Vatandaşlığı” yasasına göre de çifte vatandaşlık hakkı bulunmuyor. Ve tüm bu insanlar, Gürcistan pasaportuna sahip olmalarına rağmen, bizim vatandaşlık ve yasalar ile belirlenmiş olan pasaport alma işlemine aykırı bir biçimde pasaport sahibi oldular. Ve Gürcistan vatandaşlık haklarına sahip olan tüm bu insanların ellerinde yasalara aykırı bir biçimde bizim pasaportlarımıza sahip bulunuyorlar. Bizler seçim kampanyası sırasında açık bir biçimde belirttik, insanlar Gürcistan Devleti Pasaportuna sahip bulunuyorlar, ancak bizler doğru bir biçimde topraklarımız üzerinde ne kadar yabancı ülke pasaportuna sahip insanın yaşadığını bilmek istiyoruz. Bizler, onların belgelerine el koymak istemiyoruz.

Bugün için, Abhazya – Gürcistan sınırını geçen insanlar, yasadışı olarak aldıkları pasaportlarını bırakıyorlar, Gürcistan pasaportlarını göstererek giriş – çıkış yapıyorlar. Bu yüzden dolayıdır ki biz doğru davranmış olduk değil mi? Bizim vatandaşlık yasamızda öngörülen kurallara uygun olarak yasal işlemler yürtütülmeye başlanmıştır. İnsanlar, bizim topraklarımız üzerinde normal bir biçimde yaşama haklarına sahiptirler. Eğer insanlar, Abhazya vatandaşlık haklarına sahip olmak istiyorlar ise normal prosedürlere uygun olarak bu işlemi yapmaları gerekmektedir: İstenilen gerekli belgeleri hazırlayarak Vatandaşlık Komisyonu’na başvurmaları gerekir. Tüm başvurular Abhazya yasalarına uygun olmak zorundadır.

KU: Gürcistan vatandaşlığından feragat edenler var mı?

RH: Gürcistan vatandaşlığından vaz geçenler. Birçok ülkenin mevzuatında öngörüldüğü gibi gerçekleşir. Ancak, Gürcü devleti tarafından, onlara karşı vatandaşlıktan çıkmaları ile haklarından mahrum kalacakları biçimde etki yapılabilir, bunun örneklerini de görebiliyoruz. İnsanlar, Gürcistan vatandaşlığını reddediyorlar ve Abhazya vatandaşlığını alıyorlar ve bu uzun bir süreç oluşturuyor.

Haziran 2014’te Abhazya Devlet Başkan Vekili Valery Bganba, İçişleri Bakanlığı yetkililerine, cumhuriyet içerisinde, Gürcistan pasaportunu reddemeyerek Abhazya cumhuriyeti vatandaşlık kimliği taşıyan kişilerin belirlenmesi çalışmasının yapılmasını istemişti. “Kavkaz – Uzel” tarafından verilen haberde, Gal, Oçamçıra ve Tkvarchal Bölgeierinde kurulan araştırma komisyonların önerileri temelinde verilen 26 Bin pasaport ile ilgili olarak şüphe uyandırdığı gündeme gelmişti.

KU: Siz söylemediniz, ama ben söyleyeceğim. Siz beni düzeltin. İnsanlar, çifte vatandaşlık istediler: Gürcü ve Abhaz, bu bir tehdit olarak algılanmaktadır. Bana göre, Devlet Başkanı Bagapş’ın Gürcü vatandaşı olanların topluma entegre edilmesi arzusu ortada iken. Bu Sergey Bagapş’ın biyografisi ile bağlantılı olarak bulunuyor. Neden, Abhazya bu insanları entegre etemesi gerekirken, tehlikeli olarak nitelendiriyor? Sonuçta onların, Gürcü vatandaşlığı yerine, Abhazya vatandaşlığından vazgeçebileceği açıktır.

RH: Bilindiği üzere, normal sivil yasalarla yönetilen devletlerde, insanlar varlık parametrelerinin bilinmesi gerekir. Özellikle bizler, topraklarımız üzerinde yaşayan yabancı ülke vatandaşlarının sayısını bilmek zorundayız. Bu devlet içerindeki çeşitli ilişkilerin ve ekonomik kaynakların kullanılmasını düzene sokar. Bizler güvenlik sorunlarımızdan, Gürcistan ile topraklarımız üzerinde yaşanan yasal sorunlarımızın çözümü konularından söz ediyoruz. Eğer bizler, yasal olmayan yollardan Gürci vatandaşlarına verilen Abhazya pasaportunu kabul eder isek, bizler kendi topraklarımız üzerinde Gürcistan yargı yetkisini de tanımış oluruz.

KU: Öyle mi? Pekala, o halde, şu andaRusya’da yaşayan Ukrayna vatandaşlarının sayısını asla bilemezsiniz.

RH: Orada farklı bir durum var. Bizim bu insanlarımızın Gürcistan ile yakından ilişkileri bulunuyor, bununla birlikte, Abhazya’nın hala hiçbir devlet – hukuk ilişkisi bulunmuyor. Gal Bölgesinde yaşayan bazı ailelerinin çocukları Gürcistan’da ki orta öğretim ve üniversite kurumlarında kayıtlı bulunuyorlar. Gal Bölgesi’ndeki okullarda Gürcistan Eğitim Bakanlığı’nın programına göre öğrenim yapılıyor. Bizler, onların Gürcü dilnde konuşmalarına ve öğrenim görmelerine karşı konuşmadık. Ancak, biz egemen bir devlet isek, tüm Abhazya Cumhuriyeti insanların da olduğu gibi, buna Gal Bölgesi insanları da dahil, topraklarımız üzerinde kendi eğitim programımızın uygulanmasını sağlamak gerekir.

KU: Orada, gerçekten Gürcü dilinde öğrenim görülüyor mu?

RH: Öğrenim görülüyor.

KU: Ve ileride de sürecek mi?

RH: Sürecek.

KU: Ben etnik kökenli olmayan bir soru sormak istiyorum. Eğer bu 26 Bin pasaporta el konulmasa idi, onların seçimlerde rakiplerinize oy verebileceklerini düşündünüz mü?

RH: Biliyormusunuz, benim için, onların kime oy vereceğini söylemek oldukça zor. Ancak, Gal Bölgesinde seçimlere katılanların oy oranına bakmak gerekirse, çoğunluğun bana oy verdiğini görürüz. Önceki seçimlerin aksine, hiçbir seçmene bir başka adaya oy verilmesi amacı ile herhangi bir baskı uygulanmamıştır. Onlarla buluştum ve beni çok iyi anladılar. Konuşmamda onlara açık bir biçimde “kimi istiyorsanız ona oy verebilirsiniz” dedim.

Ben hiçbir zaman onların topraklarımızda yaşamalarını yadsımadım, ancak bizler onların Gürcistan vatandaşı olduklarına bakmaksızın, yaşam güvencelerini sağlamak, eğitim sorunlarını çözmek, yapıcı gelişim sürecine katkılarını oluşturmak zorundayız. Onlara, ülkemizde yaşamlarını sürdürmeleri ve yasalardan hak elde edebilmeleri için gerekli olan bir dizi kuralı yaşama geçirmeliyiz. Abhazya’daki durumun iyileşmesi ile bu insanlar, kendi iradeleri ile vatandaşlık halkarı ile ilgili seçimlerini yapacaklardır.

KU: Abhazya Devlet Başkanı olarak, siz Abhazya vatandaşlık haklarına sahip olmayan Gal Bölgesi insanlarının, ikinci sınıf vatandaşı olarak düşünmemelerini, Abhazya toplumuna entegre olarak iş bulma olanaklarını sağlamak için ne tür bir çaba içerisinde olmayı düşünüyorsunuz?

RH: Bizler, birlikte, yan yana yaşadık, yaşıyoruz ve yaşayacağız. Gal bölgesi insanları ikinci sınıf vatandaş olamaz. Bu durum, hiçbir şüphe götürmez.

KU: Uzun zaman önce Gal Bölgesi’nde bulundum, ancak geçenlerde oralı insanlarla buluştum ve oradaki birçok adi suç olaylarının, fidye için insan kaçırma, narenciye, fındık hasat sezon sonu sorunlarının yaşandığını duydum… Siz Mayıs ayı içerisinde “Kommersant” Haber Ajansına yaptığınız söyleşide, bir kişinin Abhazya vatandaşı olup olmadığına bakılmaksızın onun güvenliğinin sağlanması gerektiğini söylemiştiniz. Sizin Gal Bölgesi’ndeki insan kaçırma olaylarının durdurulduğu, oradaki koşuların düzeldiği konusunda bilgi kaynaklarınız var mı? Bizler, şu anda sizin birçok üst yöneticiyi değiştirdiğinizi, birçok yeni yetkiliyi atadığınızı gözlemliyoruz. Gal Bölgesi’ndeki durum değişikliği için bir planınız bulunuyor mu? Siz başınızı sallıyorsunuz – anlamak gerkir ki ben doğru mu anlıyorum, orada durum zor mudur?

RH: Evet siz haklısınız. Üzülerek belirtmek isterim ki, yıllardır o alandaki durum oldukça ciddi, çünkü nerede ise birçok yıldır doğru dürüst bir çalışma yapılmamıştır. Gal Bölgesinde yaşanan suç olayları ile tam olarak bir mücadele yapılmamıştır. Bütün bu sizin tarafınızdan listelenen olaylar maalesef varlığını sürdürüyor. Bizler, yönetim olarak bu konumu niteliksel olarak değiştirmeyi amaçladık. Devlet Güvenlik Servisi ve İçişleri Bakanlığı Personeli ve birimlerinde ek katkılar sağladık, [...]. Adi suç olayları ile ilgili olarak sürdürülen ceza davalarında tutuklamalar yapılıyor.

KU: Bunlar, örgütlü çeteler mi, yoksa sıradan kişiler mi?

RH: Güvenlik güçlerimizden aldığımız bilgilere göre, bunların çoğu genç insanlardan oluşuyor. Bazı guruplarda orada, suç faaliyetleri yürütmektedirler.bizim onları aşacağımızdan şüphem yok. Gal Bölgesi’nde yeni savcı görevine başladı, yakın bir zaman içerisinde Gal Bölgesi’nde yeni vali görevine başlayacak. Bölge güvenlik birimlerinde de personel değişikliği yapılacak. Kuşkusuz, durumda değişiklik olacaktır. Gal Bölgesinde, olaylar kontrol atına alınacaktır.

KU: Bu harika, siz bu tür sorunlarla uğraşıyorsunuz. Sezon ile ilgili kaçırma olaylarında bir hızlanma var mı …?

RH: Şimdi, narenciye ve fındık sezonu başlangıcı. İnsanların çalışarak para kazanmalaeı için koşullar var. buna bağlı olarak, haydutlar, kimin ne aldığını, ne kazandığını biliyorlar. Ve buna bağlı olarak gasp süreci başlıyor. [...]

KU: Şimdi sıcak bir dönem yaşanıyor. Bu sorunların boyutu hakkında bize bir şeyler söyleyebilirsiniz. Bu yıl boyunca onlarca olay var, daha var mı?

RH: Onlarca ve bazen ve biraz daha fazla var. Bazen, memnuniyetle belirtmek isterim ki duruma hızla müdahale edilebiliyor. Bazende, bu insanları yakalamak için uzun zaman uğraşmak gerekiyor. Ancak çalışmalar sürüyor. Kuşkusuz, bizim birimlerimiz, durumu değiştirmek için etkin bir biçimde gerekli koşulları oluşturuyorlar. Ne yazık ki, Gal Bölgesindeki suç olayları sözde “Gözlemci” adı altında çalışanlar açısından olumsuz bir faktör olarak görülebilir. Onlarla şimdilik İçişleri Bakanlığı Görevlileri ilgilenmektedir. Elbette ki,bu düzelmeye neden olacaktır.

KU: “Hırsız Kanunu” Hakkında ne diyorsunuz?

RH: Bunlar, suç örgütleridir.

KU: Gürcistan’da da sıkı önlemler var, sık sık yaşanıyordu, ancak sorunun üstesinden geldiler. Bazen ciddi insan hak ihlalleri yaşansa da, ama …

RH: Bizim güvenlik güçlerimizin çabaları ile durumda değişiklik yaşanacaktır.

3. Madde – Abhaz Dili Üzerine:

KU: “Toplumsal – politik sözleşme” seçim öncesinde gündeme getirildi ve Raul Hadjimba ve diğer adaylar tarafından Abhaz Dili’nin ülke içierisinde kullanılan tüm resmi yazışmalarda ve belgelerde üç yıl sonra kullanılması konusunda anlaşmaya varıldı. Ancak, herhalde muhtemelen yakında başlamayacak değil mi?

(Konu hakkında bknz: http://www.abhazyam.com/haber/4718/uc-adaydan-sistem-degisikligi.html )

RH: Abhaz Dili’nin korunması ve gelişimi – çok ciddi bir konu. Anayasaya göre, Abhaz dili resmi dildir. Abhazya’da kabul edilen yasalar ve programlar, Abhaz Dili’nin korunması sorununu çözemiyor. Dil olmadan, devlet olmaz. Bizim halkımızın sayısı o kadar çok değil ve dilimiz bizi Abhazlar olarak tanımlar. Bu nedenden dolayıdır ki, devletimiz tarafından dilin gelişimi ve korunması sağlanmalıdır. Bizler biliyoruz ki bunun yapılması o kadar hızlı ve kolay olmayacaktır. Bu zor bir süreçtir. Bu konuda vurgu, genç neslin korunması olmalıdır. Bizler için, ana okullarında ve ilkokullarda, dilin bir başka biçimde iyileşmeye başladığını görmek mutluluktur.

KU: Abhaz dilini, 10 yıl önce çok az insan konuşuyordu. O, devlet dili olmasına rağmen.

RH: Şimdi çok iyi bir eğilim bulunmaktadır, insanlarımız kendi dilimize ilgi duymaktadır ve insanların tutumlarında onu öğrenmek için olumlu bir davranış biçimi gözlemlenmektedir.

KU: Ben elbette, düşünüyorum ki, Rus dili hakkında, Ermeni dili hakkında ve biliniyor ki Abhazya’da çok sayıda Ermeni yaşıyor ve Gürcü nüfusu da bulunuyor. Eğer, gelecekte resmi belgelerin tümü Abhaz dilinde olacaksa, onlara diğer dillerde de erişebilirlik olacak mı? Ya da herkes Abhaz Dilini bilmek zorunda mı kalacak?

RH: Bizim Anayasamıza göre, resmi devlet dili ve diğer alanlardaki kullanımı, Rus Dili ve Abhaz dili olarak tanımlanmıştır. O, Abhazya’daki diğer dilleri hiçbir biçimde yok etmemektedir. Bizler, onları koruyor ve iletişim sağlıyoruz. Bizim evraklarımızdaki yazışmalar, büyük ölçüde Rus dilinde gerçekleştirilmektedir. Ancak, eğer bizler Abhaz devleti isek, Anayasamızda’da belirtildiği gibi, tüm resmi yazışmalar ilk etapta, Abhaz dilinde olması gerekir. Bu Abhaz dilini bilmeyen insanların, aynı zamanda onu öğrenmelerinin zorunlu olduğu anlamına gelmemelidir. Bütün herşey, bizim tarafımızdan çalışmaların etkili ve verimli bir biçimde hazırlanmasına bağlıdır. Herşeyden önce birincil olarak, Abhazların kendi dillerini çok iyi bilmeleri gerekir. Doğrusu da budur.

KU: Letonya’da Rus dilinde konuşan insanların yaşadıkları zorluklar göz önüne alınırsa…

RH: Bizde, Letonya’da yaşanan olaylar gibi bir durumun olacağını düşünmüyorum.

4. Madde – Rusya İle Antlaşma:

KU: Benim ana sorum – Rusya ile yapılacak olan yeni bir antlaşma hakkında. Parlamento tarafından, proje hakkında yeni bir tasarı yayımlandı. Ve ben doğru mu anladım, belge Rusya tarafına iletildi mi ve tartışma sona mı erdi?

RH: Biz, proje ile ilgili kendi tasarımızı verdik.

KU: Belgenin bu yıl içerisinde imzalanacağını düşünüyor musunuz? Sizin tarafınızdan ve Rusya Devlet Başkanı tarafından? (Antlaşma 24 Kasım 2014 Tarihinde imzalandı. Bknz: http://www.abhazyam.com/haber/4893/hadjimba-ve-putin-imzaladi.html )

RH: Bu yıl içerisinde olmasını istiyoruz. Bu Abhazya’nın kendi çıkarınadır.

KU: “Amtsakhara” "Амцахара" Siyasi Konseyi, böyle bir antlaşmanın Abhazya’nın egemenliğini yok edeceği ya da tasfiye edeceğini söylüyor, ancak onlar Rus tasarısını yorumladılar. Siz, antlaşmanın yeni versiyonunun, böyle bir iddiayı doğrulayabilir olduğunu düşünüyor musunuz?

RH: Egemenliğin Rusya tarafınca ortadan kaldırılması hiçbir biçimde mümkün değildir. Eğer, Antlaşmada Rusya tarafınca, bağımsız bir devletin kurulması ve gelişimine katkı sağlayacak maddeler bulunuyor ise, Abhazya’nın egemenlik haklarına nasıl zarar verilebilecektir? Eğer, gelişmeler, güvenliğin, gümrük ve sınırların korunması çalışmalarının, organize suçlar ve diğer suçlarla mücadelenin daha etkin bir biçimde ortak bilgi alışverişine bağlı olarak ortak bir biçimde sürdürülmesi, Abhazya’nın egemenliğine bir tehdit midir ve biz bundan neden korkuyoruz?

KU: Bütün bu sürümler, yeni antlaşmanın, Abhazya tarafınca sunulan tasarısında ciddi bir biçimde sunuluyor. Evet, ayrıca, siz bunu 22 Ekim’de yapmış olduğunuz açıklamada, mevcut hali ile imzalanamayacağını belirtmiştiniz.

RH: Sorunlu olan konular var, bizler aynı fikirde olmadığımızı belirttik. Ancak, ben birkez daha belirtmek istiyorum ki, böyle bir antlaşma gereklidir ve birincil olarak Abhazya’nın kendisi için gerekli olduğunu belirtmek istiyorum.

KU: Ve muhalefet bunu engelleyebilir mi? Eğer siz antlaşmayı imzalayarak parlamentoya gönderirseniz, orada onaylanır mı? Onlar, antlaşmanın onaylanmaması için gerekli oy sayısına sahip bulunuyorlar?

RH: Muhalefetin, bu antlaşmanın gerekli olduğunu anlayacağını düşünüyorum.

Rusya ve Abhazya arasında yapılacak olan yeni ittifak antlaşma taslağının Rus ve Abhaz taraflarınca hazırlanan Antlaşma taslakları hk. Bknz: http://www.abhazyam.com/haber/4824/abhazya-rusya-yeni-anlasma-taslagi.html ; http://www.abhazyam.com/haber/4858/abhazya-parlamentosu-taslagi.html

KU: Onaylama ile ilgili yeni bir kriz bekliyor musunuz?

RH: Düşünmüyorum. Bazi kişilerin, proje hakkında yapmış oldukları eleştiriler, belgenin özü hakkında değil, ülke içerisindeki bazı diğer gelişmeler hakkında bulunmaktadır.

KU: Hangileri hakkında?

RH: Bugün, devlet yetkilileri tarafından yürütülen işlemler hakkında.

KU: Abhazya Devlet Yönetimi mi? Madem ki siz gülümsüyorsunuz, sormak istemiyorum, ama kavga yolsuzluklar hakkında mı sürüyor?

RH: Evet, tabii ki.

KU: Anlaşıldı. Görüşmedeki pazarlıklar: “bizim kârlı alanımızı kesme” biçiminde sürüyor.

RH: Elbetteki anlıyorum, bazı insanlar için acılı konular bulunuyor. “Amtsakharalı” - "амцахаровцев" – savaş gazilerinin önemli bir kesiminin, bu süreç ile bağlantıları olmadı. Ancak, bazı kategorideki insanların bu konular hakkında birçok endişesi bulunmaktadır.

KU: Benim de yeni antlaşmanın bazı maddeleri hakkında bazı sorularım olacak. 14. Maddesinden anlaşıldığına göre, kolayca vatandaşlık hakkı elde edilecek ve Ruslar, çok kolay Abhazya vatandaşı olabilecek.

RH: Bu tür sorunlar çoktan kaldırıldı.

KU: Evet biliyorum, ben ayrıca yeni sürümü de gördüm, ancak sormak istemiyorum, siz büyük oranda Rus’un, Abhazya vatandaşlığı hakkını alarak, burada mülk satın alabileceği tehlikesini görebiliyor musunuz?

RH: Bizler, yasaların uluslararası belgeler ve kanunlara bağlı olarak oluşması gerektiğini bilmek zorundayız. Rusya – Abhazya Antlaşması üzerindeki çalışmalar da bu ilişkiler çerçevesinde yürütülmektedir.

KU: Mülk ya da vatandaşlık hakkında?

RH: Çifte vatandaşlık ile ilgili sorunlar bulunuyor. Vatandaşlık konusu – Mülk sorunları ile ilgili çok titiz, bağlantılı konular dahil olmak üzere sorunlar bulunuyor. Bugün koşullarına göre, yabancılar Abhazya Cumhuriyeti’nde mülk satın alma hakkına sahip değiller. Ve, Abhazya yasalarına aykırı olarak vatandaşlık hakkı alanlar ve yasalara aykırı olarak mülk edinenler yasaların etrafından dolanarak mülk edinmeye çalıştılar. Bundan dolayıdır ki, bu iki yöntem ortadan kaldırılmalıdır. Yabancılar, Abhazya toprakları içerisinde mülk satın alabilmelidir, ancak ciddi bir kontrol yapılmalı ve ulusal güvenlik gerekçesi ile sınırlamalara tabi olumalıdır. (…) Eğer, bazılarının dediği gibi, kontrolsüz bir biçimde giderseniz, bütün gayrimenkul bir gecede sona erer.

(…)

KU: Ve işte, Taslak Antlaşmanın 5. Maddesine göre, ortak askeri birliklerin kurulmasından söz ediliyor. Ben, Antlaşmanın yeni taslağında değiştiğini gördüm. Ancak, bununla birlikte, böyle gurupların kurulmasına doğru gidiliyor. Belki, ben farklı yorumluyor olabilirim, Rusyanın projesi bende, Abhazya ordusunun tamamen tasfiye edileceği izlenimi uyandırıyor. Ve Abhazya’nın antlaşma taslağında ise Abhaz ordusu daha fazla bağımsız olarak görülüyor, Abhazya tarafınca, savaş durumunda ortak çalışma gurubunda komutan yardımcılığını alması, onun daha fazla bağımsız olma imasını veriyor … Bunun nedeni nedir? Sizin için Rus ordusu değilde, Abhaz ordusu ne kadar öneme sahiptir?

RH: Şimdi, Antlaşma projesinin ilk taslağı, sizin belirtmiş olduğunuz gibi değildir. Bu açıdan bakıldığında, bizim bazı sorularımız oldu, ancak bizler bu noktalarda hemfikir olarak onları çıkardık. Ayrıca bir çok endişemizi dile getirdik (…) Ortak askeri üsler de dahil olmak üzere, önceki belgelerde düzenlenmiş olduğu gibi sorunların varolduğunu belirtmek asılsızdır. Bir kez daha belirtmek isterim ki, bu önerilen projenin altyapısının, 2008 yılında imzalanan Rus – Abhaz Antlaşmasına dayalı olduğunu unutmayalım.

“Kavkaz – Uzel” e göre "Кавказском узле", “Rusya Federasyonu ve Abhazya Cumhuriyeti Arasında Dostluk ve İşbirliği” Antlaşması Eylül 2008 Tarihinde karşılıklı olarak imzalandı, ayrıca Rusya ve Abhazya arasında Askeri İşbirliği Antlaşması (2009 ve Abhazya Cumhuriyeti Toprakları Üzerinde Rus Askeri Üssü Kurulması Antlaşması (2010) imzalandı.

KU: Siz ordunun gelişiminde bir sınırlama gördünüz mü?

RH: Abhazya Ordusunun gelişiminde bir kısıtlama yok, ancak bazı detaylar ve tanımlamalarda düzenleme yapılmıştır. Bizler ve Rus tarafınca birlikte yapılan görüşmelerde taslak antlaşmaya uygun değişiklikler yapılmıştır. Şimdi, toplumumuzda gerginlik yaratacak bir durum olmamalıdır.

KU: Parlamento’da ki çalışma gurubunca yapılan bu değişiklikler Rus tarafı ile tartışıldı mi?

RH: Evet, bizler onlarla konuştuk.

KU: Yani, onlar için bir sürpriz olmayacak mı?

RH: Evet, bence olmaz.

KU: Ama, Antlaşmanın 16. Maddesine göre, Abhazya’daki eömeklilik maaşlarının Rusya Federasyonu Güney Bölgesi ortalama emekli maaşları düzeyine çıkarılacağı belirtiliyor…

RH: Bu madde kaldırıldı.

KU: Neden?

RH: Belirli bazı sorunlar bulunuyor. İlerideki antlaşmalarda söz konusu edilecektir.

KU: Ve Rusya tarafı, sınırı, askeri görüş açısından iyi olarak, daha kolay bir biçimde gözlemleyeceği gerçekçi midir?

RH: Kötü olan nedir? Yıllar boyunca bizler, insanlarımızın sınırı rahat bir biçimde geçebilmeleri için Rusya’ya sınırı açması çağrısında bulunduk. Bunda tehlikeli olan durum nedir?

KU: Kuzey Kafkasya Yakınlarında…

RH: Kuzey Kafkasya’da nedir? Orada bizim kardeşlerimiz yaşıyor. Kuzey Kafkasya, Rusya Federasyonu içerisindeki topraklar değil midir? Rusya vatandaşı değiller mi? (..) Bizim Rusya ile olan ilişkilerimizi nasıl etkileyebilirler? (…)

KU: Gürcistan’la olabilecek herhangi bir çatışma ortamında Abhazya Gönüllüler Birliği talep edilecek midir?

RH: Kim dedi onun adının Gönüllüler Birliği olduğunu? Belki de onun adı başka bir biçimde olacaktır. Bu insanlar, örgüt adları ne olursa olsun tıpkı 1992 – 1993 Gürcistan – Abhazya Savaşı sırasında olduğu gibi bizlere destek olacaklardır. Onların birçoğu, Abhazya’nın özgürlüğü ve bağımsızlığı için canlarını feda etti.

KU: Abhazya Gümrüğü kalacak mı, yoksa Abhazya – Rusya sınırı da kalkacak mı?

RH: Görüşmeler, Abhazya tarafından ve Rusya tarafından girecek olan malların girişini kolaylaştırmak için gerekirse Abhazya tarafında, gerekirse de Rusya tarafında özel gümrük kontrol sisteminin kurulması hakkında sürüyor.

KU: Antlaşmanın yeni versiyonu, Rusya Hukukuna yakınlaşma olarak değil de Avrasya Birliği Kuralları çerçevesinde olacağı belirtildi. Bu değişiklik ne anlama geliyor?

RH: Eğer, katılım olasılığı hakkında konuşacak olursak (…) Avrasya Ekonomik Birliği’nde herhangi bir durumun oluşumu, Rusya Federasyonu’nun yardım ve olanaklarının aracılığı ile uygulamaya girecektir. Avrasya Ekonomik Birliğinin parçası olan ülkelerin tamamı ne yazıkki bizi tanımıyorlar, bundan dolayıdır ki Avrasya Birliği’nin diğer formlarında uyum sağlamak için, gümrük mevzuatı ve diğer yasalarda Rusya yasalarına yakınlaşma olasılığından söz ediyoruz. Yasalarımızın birçoğu Rus yasalarına benzemektedir. Burada tehlikeli bir durum bulunmuyor. Ancak, kabul edilecek olan yasaların ulusal koşullara uyum sağlamak zorundadır.

KU: Antlaşma taslağı, Abhazya toplumunun sosyal yaşamının Rusya’daki yaşam standartlarına çıkarılmasına destek amacını içeriyor…

RH: Evet, Güney Federal Bölgesi’ndeki düzeye çıkarılmayı hedefliyor.

KU: Bu olumlu ya da endişe edici bir durum mudur?

RH: Ben endişe edilecek bir durum olduğunu düşünmüyorum.

KU: Yaşam standartlarını yükseltmek için bu gerekli midir?

RH: Eğer, bizler sosyal yapımızı, komşumuz olan Güney Federal Bölgesi’nde ki yaşam düzeyinin kalite standartlarına çıkmartmak için sosyal destek yaratmak istiyorsak, bunda kötü olan nedir.

KU: Genel anlamda, Abhazya toplumu birçok konuda entegre olmuş ve Rus eğitimi almayı düşünüyor, Rusya’da yaşamak istiyor…

RH: Birçoğumuz orada eğitim gördü (…), çocuklarımız orada eğitim görüyor. Gençlerimizin küçük bir kısmı ise kısıtlı olmasına rağmen Rusya dışında da eğitim görüyor.

KU: Rusya sınırları dışında kimler var, bunların hepsi küçük bir azınlık, En doğrusu bu mu?

RH: Belki de bir azınlık. Onlar, Avrupa’nın farklı ülkelerinde, kimi de ABD’de öğrenim görüyor. Buna bağlı olarak kim nerede seçimde bulunmuş ise.

KU: Rusya ve Rusya dışında öğrenim görerek mezun olanları, geriye dönmeleri ve entegre edilmeleri konusunda çağrı yapıyor musunuz?

RH: İyi ki hatırlattınız, insanlar geriye dönüyor.

KU: Doğru mu?

RH: Dönüyorlar ve burada çalışıyorlar.

KU: Şimdi, sizin burada kadrolar değişiyor. Siz, birçok insanı değiştirdiniz…

RH: Ve şimdiye kadar devlet yönetiminde insanlar değişiyor. Bizler vatanımıza bağlıyız, aile, akrabalık bizim için çok önemlidir.

5. Madde: Rusya’nın Bünyesine Giriş:

KU: Genel olarak Güney Osetya ve Abhazya arasındaki benzerliğe dikkat çekiliyor, ancak sizleri birbirinden ciddi olarak ayıran bir sorun bulunuyor. Ve ben, Gürcistan ile, Güney Osetya’da, Rusya’ya girme istemi ile ilgili olan önemli sorun hakkında konuşmayı çok seviyorum. Parlamento seçimlerini, Güney Osetya ile birleşme konusunu gündeme getiren “Birleşik Osetya” partisi kazandı. Abhazya’da ise, politik kriz döneminde bile, siyasi parti ve kuruluşlar arasında bu konu gündeme getirilmedi. Ancak, Abhazya Cumhuriyeti vatandaşları içerisinde böyle bir umudu destekleyenlerde bulunmuyor mu?

RH: Olasılık vermiyorum.

KU: Azınlıkta olsa varlığını düşünüyor musunuz?

RH: Böyle bir azınlık bulunuyor.

KU: Bu konuda bir referendum yapılır ise, insanların önemli bir kısmının Rusya’ya katılım doğrultusunda oy verme olaslılığının olabileceğini düşünüyor musunuz?

RH: Bunun olası olabileceğini düşünmüyorum.

KU: Referandum planlanmıyor mu?

RH: Hayır planlanmıyor. Ayrıca, böyle bir referandumun yapılması Abhazya kanunlarına göre aykırıdır.

6. Madde – “Yakın Bir Gelecekte Abhazya’nın Bağımsızlığının Tanınması Sonuçları Oluşacak mı”

KU: Rusya’nın haricinde bazı ülkeler Abhazya’yı tanıdı, ancak bizler son zamanlarda Abhazya’nın bağımsızlığını tanıyan herhangi yeni bir ülke ismi duyamadık. Bağımsızlığın tanınma süreci, Rusya Dışişleri Bakanlığı ile birlikte yapılan, ya da Diaspora aracılığı ile, ya da diğer çalışma biçimleri ile mi sürdürülecek?

RH: Bugün için sınırlı da olsa, her türlü koşulu değerlendirerek çalışmalar yapılıyor. Bizlerin çalışmaları ve müttefiklerimizin desteği ile yakın bir zaman içerisinde Abhazya’nın bağımsızlığının tanınmasının sonuçlarını alacağımızı ümit ediyorum.

KU: Eğer gizli değilse, tanıyacak olan devletleri açıklayabilir misiniz?

RH: Şimdilik, konuşmak uygun değil.

[...]

Ağustos 2008 savaşı sonrasında, Rusya Abhazya’nın bağımsızlığını tanıdı. Eylül 2008’de Nikaragua, bir yıl sonrada Venezuela tanıdı. Ayrıca, Abhazya’nın bağımsızlığını, Okyanusyanın bazı küçük ülkeleri tanıdı: Nauru (2009), Vanuatu (2011) ve Tuvalu (2011). Ancak daha sonra Vanuatu ve Tuvalu, Gürcistan’ın toprak bütünlüğünü tanıyarak bu kararlarından vazgeçtiler. ( konu hakkındaki “Kavkaz- Uzel”in "Кавказском узле" справку "Общие сведения об Абхазии" yazısını okuyun)

KU: Ancak, ben soru soramam, siz daha önce Abhazya’nın Avrasya Ekonomik Birliği’nin gümrük standartlarına uymak için hazırlancağını belirtmiştiniz (Avrasya Ekonomik Birliği Ülkeleri “EAEC” – Rusya, Kazakistan, Belarus ve Ermeinstan’dan oluşuyor). Siz özellikle belirttiniz ki bu ülkeler Abhazya’nın bağımsızlığını tanımadılar. Bu doğrultuda bazı ilerlemeler beklemek zor gibi görünüyor?

RH: Şimdilik zor.

KU: Siz, diğer ülkelerden değil, Avrasya Ekonomik Birliği “EAEC” üyesi ülkelerden yakın bir zaman içerisinde tanınmayı bekliyor musunuz?

RH: Siz, benden inceden inceye yanıt almaya çalışıyor sunuz.

KU: Ben biliyorum, size de öğrettiler soru sormayı. Anladım – bu ülkelerden değil, sadece bu ülkelerden değil. Bu gelecekteki perspektif olabilir, siz, bu yıl tanınmanın gerçekleşmesinin mümkün olabileceğini düşünüyor musunuz?

RH: Bu yıl olmasını isterdim.

7. Madde – Gürcistan İle İlişkiler:

KU: Gürcistan ile olan ilişkiler ne durumda? Başbakan Garibashvili, Abhazya ve Güney Osetya’ya Gürcistan içerisinde otonom bölge önerisi ile birlikte “Avrupa Açılımı” sunmaktadır. Sizlerin bu öneriye yanıtınız nedir?

RH: Bu görüşlerin hiçbirisine inanmıyorum. Bizim kendi kriterlerimiz bulunmaktadır. Ve bizler bunu Gürcistan olmadan gerçekleştireceğiz.

KU: Ancak, coğrafya koşulları değişmiyor, sizler tarihsel ve kültürel olarak komşu olarak bulunuyorsunuz, dayanışma mümkün olmaz mı? Kültürel ve iş alanları düzeyinde de olamaz mı?

RH: İşbirliği için, öncelikle, Gürcistan’ın bizim devletimizi tanıma ve savaş koşullarının yaratmış olduğu sorunların çözümünden başlamak gerekir.

KU: Yani, bu iki faktör bulunuyor.

RH: Elbette.

KU: Küçük ölçekli iş alanlarında işbirliği mümkün değil mi? Ayrıca Gal Bölgesinde…

RH: Gal Bölgesi’ndeki insanların bazıları, Gürcistan – Abhazya Sınırında küçük ölçekli iş yapmaktadırlar, bu tür olaylar Gürcü – Abhaz sorunun vçözümünde bir etki yaratmaz. Bu tür işler bölgede gerçekleşiyor. Ancak, devletler arasındaki ilişkilerin sorunlarını çözmüyor.

KU: Abhazya’nın kendi açısından bağımsızlığının geliştirilmesi ve bağımsız kalması çok önemlidir, bu anlamda ben, BM Barış Gücü’nün Haziran 2009 Tarihinden itibaren neden buradan çıkarıldığını bilmek istiyorum? Farklı Abhaz belgelerinde, bazı konularda önemli bir kurum olan BM’e yapılan başvurular gördüm. Size göre, BM Barış Gücü’nün burada bulunması gerekli değil mi?

RH: BM Barış Gücü, uzun zamandan beri Abhazya topraklarında barış ve güvenliğin sağlanması konusunda kendi görevini gerçekleştirdi ve birçok şey yaptı. Bugün, burada BM Barış Gücü’nün bulunmasına gerek yoktur.

KU: Evet, ama uluslararası düzeyde bulunmak için gereklidir.

RH: Uluslararası düzeye ulaşmak için, bizler ile aynı düzeyde konuşacak ve ilişki kurmakta istekli olan ortaklar ile işbirliğinde bulunmasının gerekli olduğunu düşünüyorum. [...]

8. Madde – Sınırda Son Durum:

KU: Gürcistan ile olan sınırda, bugün için güvenliği bozacak sabotaj türünden eylemlerin oluşması için endişe edilecek bir durum var mı? Gürcistan ve Abhazya arasındaki sınırda, “Beyaz Lejyon” adı verilen gurubun gerçekleştirdiği eylemli günleri anımsıyorum.

RH: Evet, böyle bir dönem yaşandı.

KU: Ancak, bugün için böyle, benzer bir yapılanma var mı?

RH: Neyse ki, sınır bölgesinde böyle oluşumlar bulunmuyor. Sınır bölgesinde, Rusya Federasyonu Sınır Muhafızlığı Kuvvetleri ile birlikte görev yapan silahlı kuvvetlerimiz, sakin bir yaşam koşulu sağlamıştır. Ancak, bizler yine de gelişmeleri izliyoruz ve bölgede, Gürcistan Özel Servisi Güçleri tarafından yapılabilecek eylemleri gözlüyoruz. Bizim topraklarımız üzerinde sürdürülen kriminal suçlar, bu tür kuruluşlar tarafından sık sık yönlendirilmektedir.

KU: Gürcistan tarafından mı?

RH: Evet.

KU: Gal Bölgesi hakkında mı söz ediyoruz?

RH: Evet, Gal Bölgesi hakkında.

KU: Kaçırılma olaylarından mı sözediyorsunuz?

RH: İçerisinde bulunuyor. Orada yaşayan yerli insanları korkutmaya çalışıyorlar. [...] Yapılan eylemlerle, Abhazya devletinin olayları engellenmekte yetersiz kaldığını uluslararası topluma göstermek istiyorlar.

KU: Yani, siz dışarıdan gelen eylemcilerin, haydut kisvesi altında Gal Bölgesi’nde saldırılar düzenlediğinden mi söz ediyorsunuz?

RH: Bu, olaylar, sadece dışarıdan gelen eylemciler ile ilgil değil, aynı zamanda bölgede yaşayan birçok kişiyle de gizli servis ekipleri bağlantı halinde ve işbirliği içerisinde bulunuyor. Bu ilişkiler bilinmektedir.

KU: Onların aile isimlerini verebilir misiniz?

RH: Hayır, bizim gizli sevisimizin bilgisi dahilinde bulunuyor.

KU: Onlarla ilgili olarak mahkeme sürecimi bekleniyor?

RH: Belirli çalışmaların yapılması bekleniyor. [...]

9 Madde – “İkiden Fazla Devlet Sınır Kapısı Olmayacak:

KU: Eylül ayı içerisinde siz, Gürcistan’ın intikamcı, rövanşist planı karşısında, Abhazya – Gürcistan Sınırındaki kontrol noktalarının azaltılması gerektiğini söylediniz. Bu girişim, bir askeri müdahale olasılığını gündeme getirmez mi?

RH: Hiçbir şey gözden kaçırılmamalıdır. Dünya çelişkilerle doludur. Gürcü – Abhaz ilişkileri bağlamında gelişmeleri tahmin etmek oldukça zordur.

KU: Sınır Kapısı Kontrol Noktalarını kapatmak ne için yardımcı olacaktır? Onlar, sadece kontrol noktalarından geçmeyeceklerdir, öyle değil mi?

RH: Rusya – Abhazya tarafınca, bir kontrol noktası bulunmaktadır ve buradan çok sayıda insan, giriş – çıkış yapmaktadır. Bu demektir ki, Gürcistan sınır kapısının sayısı, insanların hareket özgürlüğüne zarar vermeden azaltılabilir anlamına gelir.

KU: Abhazya – Gürcistan Devlet Sınırı’nda ne kadar sınır kontrol noktası olmalıdır?

RH: İkiden fazla olacağını düşünmüyorum. Sınır geçiş kontrol noktaları, sınırın güvensiz ve insanların geçişi açısından elverişsiz olduğu yerlerde olmamalıdır.

KU: Devlet Sınır Kontrol Noktalarının sayısının azaltılması, sizin görüşünüze göre, siz biraz önce tanımladınız, insanların yasa dışı yollardan geçmelerini teşvik için bir anlam teşkil etmez mi?

RH: Bunun ilk başlarda olması mümkündür. Ancak, bunun için ilk olarak, denetimlerin daha sıkı duruma getirilmesi ve ikinci olarak da Gal Bölgesi toprakları üzerinde gerekli olan ulaşım altyapısının oluşturulmasıdır.

KU: Güvenlik için öncelikli olan nedir - Rusya tarafı veyahut kendi silahlı kuvvetleriniz, ekonomi?

RH: Bunları tümü.

2013 yılı içerisinde, Abhazya – Gürcistan sınırında, İngur Nehri üzerindeki köprüye ek olarak yeni bir sınır geçiş kontrol noktası açıldı. Ancak, 2014 yılı Ekim ayı başlarında, Raul Hadjimba, Gürcistan ile olan sınırını güçlendirmek gerektiğini ve bundan dolayıdır ki beş sınır sınır – geçiş kontrol noktasının kapatılması gerektiğini söylemişti.

10. Madde – Yatırımlar:

KU: 2014 Yılında Abhazya Cumhuriyeti Bütçesi 5 Milyar Ruble’den biraz fazla olarak açıklanmıştı, bütçe açığı ise yaklaşık olarak 359 Bin Ruble. Önümüzdeki yıl bütçe nasıl bir anlayış ile büyüyecek?...

RH: Bu rakamlar, Rusya Federasyonu’nun finans desteği ile oluştu ve onlar sizin belirttiğinizden biraz fazla idi. Bizlerin kendi koşullarımızla oluşturduğumuz bütçe, 3 Milyar’dan biraz daha fazla oldu. Bütün geriye kalan ise Rusya’nın yardımı ile oluştu. Bu 3 Milyar Ruble’yi, Rus Finans desteğinin çarpan etkisi olmadan geliştirmeliyiz. Abhazya’nın kapasitesi, ekonominin inşa edilmesi için yeterli değil. Bundan dolayıdır ki Rusya bize yardım ediyor. Bir sonraki aşama – bu yardımı, ekonomik kalkınma koşullarının oluşturulmasına hedeflemek olacaktır.

KU: Bir sonraki aşama ne zaman olacak?

RH: 2015 Yılından itibarenolacağını umuyorum. Son yıllarda, bize yatırımcı gelmedi. Bu, içişlerindeki belirli işlerin devletin kendisi tarafından yapılmasına bağlıdır. Sadece, geçen ay Abhazya’da bizimle çalışmak isteyen birçok yatırımcı ile bir araya geldim. Onlar, yatırım yapmaları için ne tür koşullar ve garantilerin olduğunu anlamak istiyorlar. İstenilen garantiler sadece yatırımların geriye dönüşü biçiminde değil aynı zamanda Abhazya’da kendilerini güvence içerisinde görmek istiyorlar. Bu önemli bir unsurdur. Kuşkusuz, yatırımcı, engellerin olmadığı, uygun koşullar altında bizimle çalışmak için hazır olur, bundan sonra, ülkemizin gelişimine katkıda bulunmak ve çalışmak için yatırımcılar bizimle çalışmak için istekli olur.

KU: Yabancı yatrımcıları çekmek için neler yapılıyor? Bizler şimdilik Rus yardımını görüyoruz, 2010 yılından bu yana 10 Milyar Ruble’den fazla oldu. Bu gerçekten yatırım mı ya da dönüşü beklenmeyen bir yatırım biçimi midir?

RH: Rusya’dan sağlanan finans desteğinin önemli bir bölümü geriye dönüşü olmayan yatırımlardır. Ancak, borç olarak bulunan demiryolu ve bankalar kanalı ile alınan 2.7 Milyar Ruble tutarında bir kredi borcu bulunuyor. Bu borçlar Rusya Federasyonuy’na ödenmelidir.

KU: Koşulları nelerdir?

RH: Kredinin ana parasını bizler 2015 yılında ödemek zorundayız.

KU: Faizler, bu sadece kredi tutarı mı?

RH: Bu kredinin ana parası, biz faizi zaten ödüyoruz.

KU: Eğer biz “Kavkaz- Uzel” olarak doğru anladık isek, 2013 yılında Rus Finans desteği 1.8 Milyar Ruble, 2014 yılında ise yaklaşık olarak 1 Milyar civarında bulunuyor. Bu bir eğilim midir? 2014 yılında ise 2013’e göre daha az oldu ve 2015 yılında da sürecek mi?

RH: Rus Finans desteği Abhazya bütçesinin toplamının % 70’ini oluşturuyor. 2012 yılında 9 Milyar Ruble’lik Rus finans desteğinin 5 Milyardan fazlası girdi. Bu destek, Abhazya’nın bütçe gelirlerindeki oranı düşüş göstermesine rağmen günümüzde de sürüyor.

KU: Siz, Rusya tarafından gelen paranın azalarak da olsa süreceğini düşünüyorsunuz, ya da…

RH: Evet onlar azaldı, bizler kendi kaynaklarımızı daha fazla harekete geçirmeli ve Rus desteğini gerçekçi alanlarda kullanmalıyız. [...]

11. Madde – Petrol Olmadan - Kafkasya’ya Yeni Bir Yol Yapımı:

KU: Hangi alanlarda yabancı yatırımcı görmek istiyorsunuz. Kömür sektörü hakkında yatırımcıların ilgisi oldu, ancak sizler için öncelikli olarak daha yüksek güvenlik önlemleri konusunda görüş belirtildi. Ancak başka ilgi alanlarıda bulunmaktadır. Özellikle Petrol konusu. Rosneft ile bu konuda çalışmalar başlatıldı, ancak Rosneft Exxon Mobil ile çalıştı. Ve anladığım kadarı ile bugün için bu konudaki çalışmalar dondurulmuş olarak görünüyor…

RH: Bu, özellikle Abhazya’nın ekolojik konumu açısından, çok inceliklidir ve sıradan bir olay değildir.

KU: O zaman bir seçimde bulunmak gerekir: Turizmi seçmek, ya da gelişim için rutubetli bir ortam.

RH: Abhazya’nın hangi yöne bağlı olarak gelişimi oluşacaktır. Ancak bir kez daha altını çizmek istiyorum: Petrol - bu Abhazya için çok zor bir konudur ve Vladislav Grigoryevich Ardzınba zamanında kapatılmıştır.

KU: Tehlike güçlü …

RH: Çevre dengesinin ihlaline bağlı olarak ülkemizdeki turizmin çekiciliği azalabilir, bundan dolayıdır ki bizler, ekonominin gelişiminin ana yönü, turizm ve tatil sektörü, tarım sektörü, hidroelektrik üretimi ve transit taşımacılık sektörünün gelişimi ve buna bağlı olarak Abhazya ve Kuzey Kafkasya’nın yeni bir otoyol ile bağlanmasının inşa edilmesine bağlı olacağına inanıyorum.

KU: Karaçay – Çerkesk’e mi?

RH: Evet, Karaçay – Çerkesk içerisinde.

KU: “Kavkaz – Uzel” "Кавказский узел", Karaçay Çerkesk Cumhuriyeti Başkanı Ebzeyev ile bu konu hakkında görüştü, o inşa edilecek olan tünel ile ilgili olarak iddialı konuştu.

RH: Yukarı Kodor Vadisi ve diğer alanlar olmak üzere - bu konu hakkında bir takım projelerden söz edebiliriz. Bu yol, Kuzey Kafkasya ile Abhazya’nın ticari mal taşımacılığında ulaşım sağlanması için bir başka koridor bağlantısı oluşturacaktır. Kuzey Kafkasya’daki tatil ve iş amaçlı seyahat edecek insanlar için denize ulaşmaları ilgi uyandıracaktır.

KU: Rusya’nın birçok bölgesinde yaşayan insanlar için de denize kısa yoldan ulaşmak ilgi uyandıracaktır. Petrol üretimi ile ilgili olarak ben size doğru yada yanlış mı anladım – bu konu, ülkenin gelişimi, sizin için birincil olarak riskli bir konu olarak mı görülüyor?

RH: Evet, bu yönde gelişime destek vermiyorum.

[...]

1. Madde – Unutulan Çay Üretimi ve Narenciye’de Seçenekler:

KU: “Kavkaz Uzel” "Кавказский узел" İnternet Sitesinin, özellikle Çay Üretiminin gelişmesi hakkında Bagapş’la yapmış olduğu söyleşiden bu yana uzun bir zaman geçti. Bu sorunun çözümü kolay olmaz mı idi. Çünkü, gördüğüm kadarı ile, hiçbir yatrımcı bu sektöre ilgi göstermedi, kendileri plantasyonları terk ettiler… “Abhaz Çay” adı altında bir çay paketini Gagra’da bulunan bir süpermarkette satın aldım ve denedim. Bu çay değil, ot idi. Ancak, Sovyetler Birliği döneminde, Abhazya’da çayın yüksek kalitede üretildiğini anımsıyorum.

RH: Çay, Abhazya için gereklidir. Eğer, bizi Rusya’nın büyük oranda çay üretimi yapan Krasnodar Bölgesi ile kıyaslayacak olursanız, bizim coğrafi ve iklim özelliklerimizin çay üretimi için daha uygun olduğunu görürsünüz. Çay plantasyonları, ne yazık ki kalitesini yitirdi. Onların iyileştirilmesi için farklı bir yolun izlenmiş olması gerektiğini düşünüyorum. Ancak sorun, sadece çay ile ilglii değil. Narenciye Bahçeleri de önemli ölçüde azalmış durumda bulunuyor. Abhazya’nın narenciye ürünlerine Rusya’dan büyük talep bulunuyor. Rus vatandaşları, büyük bir memnuniyetle, bizim mandalinalarımızı satın alıyor.

KU: Çay tarlalarının canlandırılması için yatrırmcı var mı? Bu büyük ve karmaşık bir iştir. Narenciye üretimi için yatırımcı talebi bulunuyormu?

RH: Narenciye üretimi için yatırımcı talebi bulunuyor, ancak çay açısından aynı şeyi söylemek oldukça zor. Yeni hükümet ve Tarım Bakanlığı’nın tarım sektöründe durumu değiştirmek için çalışacaklarını umuyorum.

[…]

13. Madde – Rusya’ya Karşı Uygulamalar ve İhracat Potansiyeli:

KU: İyimser bir sözle belirtmek istersek, Abhaz ekonomisi Rusya’ya ihracatın sınırlı olduğu gerçeğinden yararlanabilecek mi? Bu ilerisi için bir perspektif oluşturabilir mi? Siz böyle demedinizi ama, Ben sizin sözlerinizi, Abhazya ekonomisinin, Rusya’nın parasına bağlı olmadan, bağımsız, istikrarlı bir biçimde gelişmesi gerektiği biçiminde anladım. Doğru mu anladım?

RH: Benim konuşmalarımda ki mesaj başından beri böyle idi. Biz bu biçimde oluşturmak istiyoruz.

KU: Çok güzel. Öyle ise konuya geçelim. Siz ve seçim kampanyasındaki ekibiniz, tarım sektöründeki uygulamalar hakkında konuştunuz. Bu tür uygulamalar, ne kadar alaycı gibi görünsede, belki Abhazya ekonomisini güçlenmesi için yararlı olabilir.

RH: Bu yaşam, gerçekten ve bizler, tarım sektörünün gelişimi ve ihracat potansiyelinin gelişimi ve bunlarımn dışında da, ortaklarımızla birlikte çalışmak zorundayız.

KU: Tam olarak ne yapıyorsunuz?

RH: Ana yönümüz – Abhazya’da tüm yıl boyunca sebze üretimi yapılabilir. Zaten yeni seralarımız çalışıyor ve kuruluyor. Bizim ürünlerimiz, rekabetçi ve çevre dostu özelliklerine ilişkin bir yapıya sahip bulunuyor. Bundan dolayıdır ki, Abhazya’da üretilen ürünlerin kalitesi, üretim kapasitesi kadar önemlidir.

KU: Batıda, daha pahalı olan, çevre dostu sebze üretiminin yapıldığı özel bir hat bulunuyor. Belki de Abhaz sebze ürünleri için büyük şehirlere özel bir hat çizilebilir mi?

RH: Bu mümkündür.

KU: Bu tür ürünlerin üretimi ve talebin yaratılması ile ilgili olarak Rus yetkilileri ile işbirliğinin yapılması konusunda umut bulunuyor mu? Çünkü, çiftçilerin bu pazara girmesi oldukça zordur, ayrıca şu anda Moskova mağazalarındaki raflarda bile özel ürünlerin serbestçe görülmesi bile zor.

RH: Bütün bu konular ile ilgili olarak, devlet yöneticileri ve ilgili kuruluşlar ilgilenmelidir. Son zamanlarda , bu alan ile ilgili olarak Moskova yönetimi temsilcilerinin sıklıkla ilgilendikleri bilinmektedir. Narenciye ürünlerimizi satın almak için istekler bulunuyor. Bizim narenciye ürünlerimizin satın alınması ile ilgili çalışmalar bulunuyor. Narenciye ürünlerinin tedariki ve satın alınması organizasyonu süreci – bu adım, Abhazya’nın ekonomik konumunu değiştirme ve Rusya – Abhazya sınırındaki narenciye ihracatının organize edilmesi biçiminde atılmış olacaktır. Bu çalışmaların uygun bir biçimde organize edilmesi amacı ile birçok iş adamının Abhazya ile işbirliği yapmak istemesi olumlu bir örnektir.

KU: Daha etkin bir biçimde detaylandırmak istiyorum, Abhaz hükümetinin, belirli bir alıcı bulması ve üreticinin uygun fiyata ürünün satabilmesi mümkün müdür? Ve bu artık önümüzdeki sezona mı kaldı?

RH: Biz artık, bugün için, bu tür işlemlerin yürütülmesi için gerekli olan emirleri veriyoruz. Herhalde, önümüzdeki sezona taşımak olmazdı. Hükümet, halkın narenciye ürünü satışını teşvik etmelidir. [...]

KU: Başlangıç olarak, satış fiyatının iyi olması gerekir.

RH: Satış fiyatı, Abhazya içindeki narenciye üretici şirketleri teşvik etmek açısından uygun olmalıdır.

14. Madde – İthalat Üzerine:

KU: İşte ihracat, işte ithalat, Rusya buralarda ne tür bir rol oynuyor? Onun rulü yükseliyor ya da alçalıyor mu?

RH: Gıda malzemeleri, ekipmanlar, inşaat malzemeler, Türkiye’den geliyor olsa da, ithalatın önemli bir bölümü Rusya’dan yapılıyor.

KU: Yakıt alımı da değil mi?

RH: Yakıt alımının miktarı, daha önceden olduğu gibi değil.

KU: Romanya’dan alınmıştı …

RH: Romanya, Bulgaristan …

KU: Alım sürüyor mu?

RH: Eskiden olduğu hacimlerde değil.

KU: Yakıt alımı, eğer tek bir şirket tarafından sağlanırsa, güvenlik açısından önemli bir yer tutar, Benzin istasyonlarına bakacak olursak, sadece çalışan firma Rosneft (Роснефт) değil. Rekabet önemli?

RH: Bu alanda farklı şirketler çalışıyor ve ben hiçbir sorun göremiyorum. Taraflar arasında yarış mutlaka vardır. Tek bir şirket, her zaman için bu görevi sürdüremez. Bu tür olaylar, yakıt krizi ve temin zorluğu çekildiğinde gerçekleşir.

KU: Benzini satın almanın zor olduğu dönemleri anımsıyorum. Soru, sadece yapılan rekabet ile ilgili değildi, anladığım kadarı ile siz konuyu buraya getirdiniz, ancak ve güvenlik ile de ilgili idi?

RH: Bunlar, birbirine bağlıdır.

KU: Bu sorunda Gürcistan’ın rolü nedir? Onlar, Abhazya’nın diğer ülkeler ile daha az çalışmasını etkiliyebilir mi, ya da sadece Rusya üzerinden de?

RH: Gürcistan, her zaman için yabancı şirketler ile çalışmamızı engelleme konusunda hassas davranıyor. Ne yapalım, bu onun gerçekleri. Bizim gerçeğimiz – çalışmayı sürdürmektir.

KU: Bir zamanlar yük gemilerine el konulduğunu anımsıyorum. Şimdi bu tür olaylar gerçekkleşiyor mu?

RH: Orada, Rus sınır muhafızları görev yapıyor.

KU: Deniz trafiğinin düzelmesi konusunda Rus sınır muhafızlarına müteşekkir olmak gerekiyor, ya da tersine o ekononmik olarak azaldı mı?

RH: Bu konuda azalma bulunmuyor. Orada Türk gemileri çalışıyor. Ancak, burada önemli rolü Rusya oynuyor.

[...]

15. Madde – Kış Koşulları ve Gürcistan ile Centilmenlik Antlaşması:

KU: İngur Hidro Elektrik Santralının (Ингур ГЭС) çalıştığı herkes tarafından biliniyor, ancak Karadenizenerji” Черноморэнерго" Genel Müdürü Rezo Zantaria ve İngurHES Müdürü Levan Meboni, yaptıkları ilginç açıklamalarda, Kış döneminde Abhazya’da elektrik sisteminin hazır olamayacağı ve sıkıntı çekilebileceğini belirttiler. Bu nedir?

RH: Eğer onlar hazır değilse, o zaman kim sorumludur?

KU: Evet, ama biliyorm ki, Siz – devlet başkanısınız.

RH: Evet – ben – devlet başkanıyım. Ancak, onlar uzun yıllardan beridir oradaki yöneticiler. [...] Enerji ne anlama gelir, Abhazya açısından bu konu çok önemli bir alan oluşturuyor. Baraj, Gürcistan tarafında bulunuyor, ve ana istasyon ve enerji dağıtım istasyonu – bizim topraklarımızda bulunuyor. Enerji Dağıtım İstasyonu’nda hasarlı alanlar bulunuyor. Sorun olarak duran konu, yapılacak olan iyileştirmeler ile Abhazya için ek koşulların yaratılmasıdır.

KU: Ne zaman?

RH: Sorunun çözümü için, önümüzdeki yıldan itibaren çalışmalara başlanacak.

KU: Birlikte iki yıl anlamına gelmez mi? Ne kadar sürecek?

RH: Birkaç yıl süreceğini düşünüyorum. Orada bir tane dağıtım istasyonu bulunmuyor.

KU: Bu kış hakkında açık olarak ne söyleyebiliriz? Devlet Başkan Yardımcısı Vitali Gabnia ile karşılaşmaktan dolayı çok memnıun oldum ve görüşmemiz sonucunda bu kış döneminde elektrik dağıtımında bir sorun olacağını anladım. Kabaca konuşacak olursak, elektrik dağıtımı ile ilgili bir sorun bulunuyor. Bu böylemi anlaşılıyor?

RH: Evet, SSCB’nin dağılması sonrasında bu sorun kendisini ciddi olarak göstermiştir.

KU: Pekala, İnsanların üşümelerini engellemek için ne yapılmalı? Bizler biliyoruz ki, daha önceleri insanlar ısınmak için mazot, odun kullanıyorlardı, şimdi ise birçoğu elektrik kullanıyor. Bu sorun, sadece eski dağıtım ağları ile değilde tüketimin, üretime göre daha fazla artmasından kaynaklanamaz mı? Herhalde, sizde biliyorsunuz, herhalde bir şeyler yapıyorsunuz? Elbette, büyük bir yatırım gerektiriyor.

RH: Bu dönem içerisinde, trafolar değitiriliyor, dağıtım hatları onarılıyor. Toplu çalışma, yapılması gereken daha birçok önemli işimiz bulunuyor.

KU: Abhazya’da yaşayan sıradan insanlar açısından bu ne anlama gelir? Kış geliyor, bir başka biçimde izah etmek gerekirse “Gücümüz yok, olayı erteleme ya da iptal etmeliyiz” köylüye odun yakın demek mi gerekiyor?

RH: Köylerimizde yaşayan insanlara odun yakın dememiz gerekmiyor, onlar zaten odun yakıyor.

KU: Yardım Edilebilir…

RH: Şehirde yaşayanlar, kendileri için elektrik enerjisinin, ısı tasarrufu gerektiğine dikkat etmeliler. Çünkü, böyle ya da öyle, bizler elektrik enerjisini verimsiz olarak kullanıyoruz.

KU: Belki, bazı hükümet programları uygulanabilir. Sovyetler döneminde düzenli bir biçimde yapılan ekoloji programını – odaların sıcak tutulması için pencerelerde izolasyon amacı ile bant, folyo vb benzeri yönetlerin gösterildiği mükemmel derslerin yapıldığını anımsıyorum.

RH: Mümkündür ve bugün televizyon ekranlarından insanlara çağrı yapılabilir, ancak insanların kendileri enerji sisteminin bir gecede çökebileceğini anlamaları gerekir. Bundan dolayıdır ki, bilinçli bir biçimde tüketilen enerjinin bedelini ödemek zorundadırlar.

KU: Ödemeyenler çok mu?

RH: Evet, oldukça yüksek.

KU: Ödemeyenler ile ilgili olarak ne yapılıyor?

RH: [...] Elektrik faturalarının ödenmesi ile ilgili olarak uygulanabilecek yöntemler ve tedbirler var, ancak zor bir süreç ve şimdilik başlanmadı. Ödeme tarifelerini yükselterek bu kapatılabilir – bu çıkış değil ve biz bu tür bir çözüme karşı çıktık.

[...]

KU: Eğer elektrik yoksa, o zaman ne olacak? Eğer hatlar eski ise, kimse suçlu değilse, yönetim ne yapacak? Elektrik enerjisi gerçek anlamda ne zaman üretilecek, ancak bu tüketiciye kadar uzanmamalı değil mi?

RH: Yönetim, tüm karmaşıklığı çözmek için bu sorunların üstesinden gelmek zorundadır. [...]

KU: Biliyorum, ama bunun bir bahane olduğunu düşünüyorum. 2006’dan, 2012 yılına kadar Gürcistan’a 2,6 Milyar KW/s enerji gönderdiniz ve bu kapasite sürüyor. Bu enerjiyi ödüyorlar mı yoksa istasyonu kullanma nedeni ile ilgil olarak fatura haline mi getiriyorlar?

RH: Burada bir çok sorun bulunuyor. Bizler, gerçek var olanı almak için çalışıyoruz. Savaşın bitimi sonrasında Gürcistan tarafı ile elektrik enerjisinin dağıtımı ile ilgili olarak yapılan antlaşma gereğince: Gürcistan üretilen enerjinin %60’ını, Abhazya %40’ını alıyor. Biz bu elektrik enerjisinin %40’ının teslim edilip edilmediğini takip etmek istiyoruz. Elektrik enerjisinin tüketiciye ulaşım süreci içerisinde ne biçimde kaybolduğunu bilmek istiyoruz.

KU: 2008 yılı içerisinde, İnterRAO ile İngur HES’in %100’ünün kullanımı ile ilgili olarak Gürcistan tarafı ile mutabakat antlaşması imzalandı, ne kadar Gürcistan’ın elinde bulunduğunu anlayabiliyorum. “Kavkaz Uzel” olarak, Sergey Bagapş ile Antlaşma hakkında söyleşide bulunduk, o bizlere Antlaşmanın uygulanmasında sorunlar olduğunu, bazı öğeleri nedeni ile geçersiz olduğunu söyledi, hatta İngur HES’in Abhazya’nın bir parçası olduğunu söylemişti. Bu konuda herhangi bir ilerleme var mı?

RH: Bulunan farklılıklar şimdiye kadar giderilmiş değil. İngur HES Abhazya toprakları içierisindedir ve Abhazya devletine aittir. […]

Gürcistan ve Abhazya, İngurHES’in sahiplenmesi hakkında birbirini tanımamaktadır. İngurHES’in (ИнгурГЭС) elektirk dağıtım istasyonu Abhazya’nın Gal Bölgesi Saberio köyü toprakları üzerinde bulunuyor. Baraj ise – Gürcistan tarafında bulunuyor. Ekim 2008’de Gürcistan, Rus Elektrik Şirketi İnter RAO ile İngurHES’in tüm haklarının Gürcistan’da kalma koşulu ile santralın baraj, jeneratör ve enerji istasyonlarının kullanımın İnter RAO’ya devri hakkında antlaşma imzaladılar. İnterRAO Abhazya’ya Rusya’da olduğu gibi elektrik satıyor. Antlaşmaya bağlı olarak üretilen enerjinin %40’nı Abhazya, %60’ını da Gürcistan alıyor.

Konu hakkında Bknz: http://www.abhazyam.com/haber/2090/ingur-ges-skandali.html ; http://www.abhazyam.com/haber/3265/abhazyadan-ingurges-aciklamasi.html ; http://www.abhazyam.com/haber/3265/abhazyadan-ingurges-aciklamasi.html )

16. Madde – Tkvarchal Hakkında ve Rusya:

KU: Bugün, doğmuş olduğunuz şehir olan Tkvarcal’daki bir geziden geldiniz. Bende birkaç yıl önce orada bulundum, gerçektir ki, bölgenin büyük oranda yatırım gerektirdiğini anımsıyorum ve durumu değiştirmenin mümkün olup olmadığının belirsiz olduğunu unutmayın. Sizin bölgenizde de seçimler gerçekleşecek? (Raul Hadjimba’nın devlet başkanı seçilmesi nedeni ile ilgili olarak Tkvarchal 30 No.lu Seçim Bölgesi’nde 7 Aralık 2014 Tarihinde erken milletvekili seçimi düzenlenecek) Siz adaylar ile bir araya geldiniz mi?

RH: Hayır, adayların başvurularını yeni valiye sundum.

KU: Ancak, orada Aralık ayında seçimler gerçekleşecek.

RH: Evet, Tkvarchal’da benim parlamento koltuğum için. Bugün için dört aday bulunuyor. Siyasi mücadele sürüyor.

KU: Kavga mı olacak?

RH: Mücadelenin sıradan olmayacağını düşünüyorum.

(Tkvarchal’da 7 Aralık’ta yapılan Milletvekilliği seçimlerinde, Türkiye Kökenli, Abhazya Kurtuluş Savaşı Gazisi Tayfun Ardzınba – 769 ve Beslan Emurhba – 564 oy aldılar. İki aday, 21 Aralık 2014’de yapılacak olan 2. Turda yarışacaklar – Abhazyam.com)

KU: Sizin doğum yeriniz – genel olarak geri kalmış bir bölge mi?

RH: Evet, geri kalmış bir bölge.

KU: Sanayi yatırımının geriye getirilmesi bir şans olabilir mi?

RH: Bugün için bölgede geri kalmışlık bulunuyor ve orada çok az insan yaşıyor, bu insanlar için devletin özen göstermesi ve yaşam koşullarını yaratması gerekir. [...]

KU: Siz, bugün ve yarın için konuştunuz… Bugün için Tkvarchal ile ilgili olarak ne yapılmalıdır?

RH: Rusya’dan yapılan maddi yardımları, Tkvarchal’da bir yüzme havuzu inşaatı gibi gereksiz ve pahalı projelere yapılan harcamalar yerine gelişime katkı verecek olan projelerin koşullarını yaratmak gerekir. [...]

KU: O, orası için gerekli değil mi?

RH: Bu çok gereklidir. İnsanlar onsuz yaşayamaz.

KU: Alaycısınız?

RH: Evet.

KU: Ancak üzüntülü bir alaycılık. Anımsıyorum, büyük kültür evini, Stalin’in imparatorluk binasını, milyonlarca dolar koysanız bile, herhalde, salonu insanlar ile dolduramazsınız.

RH: İstenirse insanları toplayabilirsiniz. Sadece tüm bunlar Tkvarchal’ın onarımı değil, ancak diğer bölgelerde de – anaokulları, okullar, kültür evleri için tüm bunlar gereklidir. Ama, onları işletmek amacı ile buna bağlı olarak bütçemizde ek ödeneğimiz bulunmuyor. Bundan dolayıdır ki, Rusya’nın mali yardımına gereksinimiz bulunuyor. Bizler, sürekli olarak, her zaman isteyen kişi gibi görünmek istemiyoruz, bundan dolayıdır ki Abhazya’nın ekononmik gelişiminin temellerini yaratmak gerekiyor. [...] İnsanların, devlet fonlarının nerelerde tahsis edildiğini anlamaları ve bilmeleri gerekir. Böyle bir konum, Abhazya devletini sadece toplum önünde değil, aynı zamanda Rusya Federasyonu’nun gözünde olumlu bakılmasını sağlayacaktır. Bizler, Rusya’yı bir stratejik ortak olarak kavramak zorundayız ancak aynı zamanda Rusya’da bizi güvenilir ve sorumlu bir müttefik olarak görmelidir.

Rusya Federasyonu Denetçiler Odası Başkanı Sergey Riabukhin, 2013 yılında yaptığı açıklamada, Abhazya’da sosyal – ekonomik kalkınmayı teşvik etmek amacı ile kapsamlı bir plan oluşturduğunu söyledi. “Kavkaz – Uzel” daha önce, konut, eğitim, sağlık, ulaşım amacı ile Rusya Bütçesinden ayrılan mali yardımın sadece %53’ünün kullanıldığını yazdı.

KU: “Kavkaz – Uzel” daha önce Sergey Bagapş’a Tkvarchal ve kömür havzasının canlandırılması hakkında soru sormuştu. Şimdiye kadar bu konu hakkında ozamandan beri değişim oldu mu?

RH: Sergey Bagapş zamanında, orada gerçekten başarılı çalışmalar yapılmıştır.

KU: Evet, ancak ne tür gelişim oldu?

RH: Daha sonra, Ankvab döneminde kömür üretimi ile ilgili olarak Hindistan şirketi tarafından yapılan bazı öneriler vardı. Ancak dürüst olmak gerekirse, benim şüpheci olmak için bazı nedenlerim bulunuyordu.

KU: Neden?

RH: Tkvarchal kömür madenini bilirken [...] söylemek gerekirse, maden, toz, ve gaz içeren zor bir yerdir. Ve onlar, çalışırken zaten dışarı çıkıyordu. Buna ek olarak, bazı galeriler yandı, özellikle 2. Ve 8. Galeriler yeraltı yangınları sonucunda yok gitti.

[...]

17. Madde – “Gürcistan’ın Batılı Destekçileri’nin, Abhazya Demiryolu’nun Çalışmasını İstemeleri Pek Mümkün Değil”

KU: Bir başka konuda sorum var – Demiryolu bağlantısının restorasyonu hakkında. Rus Demiryolları Başkanı Vladimir Yakunin, eğer ben onun söylediklerini doğru anladı isem, bu konunun “politik bir sorun” olduğunu belirtti. Diğer taraftan ise, Paata Zakareishvili, daha Gürcistan Entegrasyon Bakanı olmadan yapmış olduğu açıklamalarda bile, demiryolu sisteminin gelişimi açısından herhangi bir görüşme yolunun açılabileceğinden söz etmemişti. Bu sorun ile ilgili olarak değişim olasılığı var mı, ya da çok azmı var?

RH: Bugün için, bu konu ile ilgli olarak herhangi bir görüşmenin sürdürüldüğü konusunda bilgim bulunmuyor. Ancak, bu konunun, Abhazya, Rusya ve Ermenistan açısından ilginç olması gerektiğini varsayıyorum. Sadece, Gürcistan bu konuda ne biçimde hazır olup olmadığını söyleyemem. Ancak, daha çok, onun batılı destekçilerinin bu konuda destek vereceklerinden emin değilim.

Gürcistan Başbakanı Bidzina İvaishvili, Şubat 2013’te yapmış olduğu konuşmada demiryolunun açılmasının olasılığı hakkında söz etmişti. Gürcistan’da 2013 yılında, Abhazya Demiyolunun açılması hakkında yapılan kamuoyu araştırmasında ankete katılanların %75’i lehte oy vermişti (NDI anketi 3838 katılımcı). Abhazya Demiryolu ile ilgli geniş haberlere Abhazyam. Com Haber sitesinden ulaşabilirsiniz.

KU: Abhazya’yı yönetenler açısından, Demiryolu’nun hazırlanması konusunda, Gürcistan ile bazı özel, ya da basit belgelerin hazırlanması tehlikeli midir?

RH: Gürcistan’la bizim sınırımız olduğunu bir kez daha yinelemek istiyorum. Demiryolu, Gürcistan’dan geçtiği gibi, bizim topraklarımız üzerinden geçiyor. Rusya tarafı, Ermenistan’ın demiryolu ile bağlantısı konusuna ilgi duymaktadır. Ancak, Gürcistan ve Batı ilgi duymamaktadır. Bizim için, Abhazya’nın bağımsızlığının taraflarca tanınması ve buna bağlı olarak bu projenin gerçekleşmesi konusu ilgilendirmektedir. Gürcistan, bizim bütçemize ek katkıda bulunabilir. Bu dönemde yüksek oranda. Bölgedeki jeopolitik gelişmelere bağlıdır.

18. Madde – Suçla Mücadele:

KU: Aleksandr Ankvab;’a karşı olarak 2013 yılından başlayarak birçok kez düzenlenen suikast girişimi hakkında soru sormak istiyorum. Bu siyasi bir suikast girişimi ya da bir başka adi suç girişimi biçimindemi oluştu?

RH: Bu olayı çözmek için çalışmalar sürdürülmektedir. Bunun adının belirlenmesi gerektiğini düşünüyorum: Orada siyasal, ekonomik ya da diğer nedenler bulunuyor.

KU: Bunlar artaştırılacak mı? Bu soruşturmanın bağımsız bir biçimde sürdürülmesini takip edecek misiniz?

RH: Soruşturma süreci sürüyor.

KU: Rus Konsolos Yardımcısı Dimitri Vishernev cinayeti ile ilgili. Haberlerde yayınladığına göre Çeçen kökenli, Gürcistan’dan çıkmak istemiş, onu nerede tutukladılar. Diğeri ise Rusya’da tutuklandı. Bu cinayet olayı ne ile ilgili idi?

RH: Bu olay, Olimpiyatların arifesinde oldu. Bu spor olayının başarısını engellemek amacı ile süreci istikrarsızlaştırmak ve sindirmek amacı için düzenlendiğini düşünüyorum.

KU: Ancak, Rusya’nın Olimpiyatlarla olan ilişkisini etkilemedi değil mi? Sonuçta Olimpiyatlar öncesinde özel bir bölge oluşturuldu.

RH: Bu süreç içerisinde bizim kurumlarımız sorumlu yaklaştılar ve bizim topraklarımız üzerinde hiçbir olumsuz gelişme yaşanmamıştır.

KU: Siz İçişleri Bakanlığının çalıştığı konusunda gerçekten memnun musunuz, ya da bazı değişiklikler beklemek gerekiyor mu?

RH: Yeni yönetim, özellikle uyuşturucu, trafik ihlalleri ve diğer suçlar ile yasal olarak mücadele koşullarını değiştirmeyi amaçlamaktadır.

KU: Abhazya’daki yollarda neden hız kesmek için “Tümsekler” bulunmuyor? Trafik Güçleri ihlallerde neden ceza kesmiyor?

RH: Ceza kesiliyor ve “Hız Kesme Tümsekleri” bulunuyor.

KU: Ben görmedim.

RH: Ekipler, ihmal edilmiş görevi başlattılar, sürekli hareket halindeler, para cezası kesiyorlar, gözaltılar yapıyorlar.

KU: Kuralları ihlal edenler, polislere ödeme yapmak istemiyorlar mı?

RH: Geçmiş dönemde evet, trafik polislerine ödeniyordu, sonra cezaların bankalar kanalı ile ödenmesi kararı alındı. Üzülerek belirtmek isterim ki hala bu konuda sıkıntı yaratanlar bulunuyor.

KU: Ödemenin o noktada yapılması mümkün değil mi?

RH: Bu hiç bir biçimde olmamalı.

KU: Bazı ülkelerde Turizm Polisi bulunmaktadır, Turistlern konakladığı özel sektör işletmelerinde kayıt dışı işlemlerin olduğuda biliniyor. Turistlerin güvenliğinin sağlanması amacı ile bazı çalışmalar bulunuyor mu?

RH: Yaz sezonunun geriye kalan dönemine ilişkin olarak suçların önlenmesi ve suçluların tespiti için güvenlik kuvvetlerimizin çalışmalarını hızlandırdık. Yine de olaylar oluyor. Cüzdanlar, çantalar, belgeler çalınıyor, araba camları kırılıyor. Ortamı iyileştirme çalışmaları sürüyor, yapılan çalışmalarda zaten bunun kanıtıdır.

[...]

KU: Turistik tesislerde kamera düzeni kuruluyor mu?

RH: Evet, kamera gözetleme sistemi bulunuyor. Devriye arabaları, operasyon ve kontrol amacı ile ilgili olarak geziyor. Onlar, suçların önemli oranda azalmasını sağlıyor.

19. Madde – Atamalar ve Yolsuzluk Hakkında:

KU: Ülke içerisinde son zamanlarda yoğun bir atama yaşanmaktadır. Seçimden önce, size destek verenlere kişisel olarak vermiş olduğunuz sözlere dayalı olarak, hangi önemli atamalar kaldı?

RH: Şu an için tüm ekip benim için çok önemlidir. Hükümetin, karşılaştığı zorlukları yenerek görevini yerine getireceğine inanıyorum.

KU: Örneğin, yeni Abhazya Başsavcısı atandı. Ancak, rahatsız edici sorunları, tırmandırmak, yıpratmak biçiminde değil de sessiz bir biçimde çalışabilir. Ve belki de ortamı “temzileyebilir”.

RH: O artık “Temizliyor”.

KU: Ancak, o sizing göstermiş olduğunuz hedefler doğrultusunda hareket ediyor.

RH: Biz, seçim kampanyası sırasında, hedef olarak belirtmiş olduğumuz vaatler doğrultusunda, onun önüne görevler koyduk. Biz sıradan bir yolsuzlukla mücadele etmekten söz etmiyoruz.

KU: Hangi alanlarda, ciddi yolsuzluklar görülebiliyordu?

RH: İnşaat sektöründe ve kamu hizmet yatırımlarında. Orada, nerede ciddi büyük paralar döndü ise [...]

KU: Bu Abhazya tarafında bulunuyor. Rusya tarafındaki hakkında bir bilginiz bulunuyor mu?

RH: Buradaki, Rus tarafı ile ilgili değil. Bizler, bizim tarafımızda olanlar ile ilgili konuşuyoruz. Savcılıkta bazı soruşturmalar var, yakın bir gelecekte bilgi verilecektir.

KU: Bu yıl içerisinde mi?

RH: Öyle olur diye düşünüyorum.

20. Madde – Uyuşturucu Abhazya’ya Nasıl Giriyor:

KU: Çalışma Ofisiniz’de Federal Servisi Narkotik Komitesi’ne (FSKN) “ФСКН” ait bir tabak dikkatimi çekti. Uyuşturucu ile mücadele stratejisini ne tür bir başarı ile yürütüldğünü anlamak istiyorum? Abhazya’ya uyuşturucu nereden gönderiliyor, Rusya’dan mı, yoksa Gürcistan’dan mı? Bu sorunu nasıl değerlendiriyorsunuz? Bu Abhazya’da bir bela mı yada en önemli sorunlardan birisi değil mi?

RH: Bu çok ciddi bir sorundur. Bu sorun, sadece Abhazya için değil tüm dünya içinde önemeli bir sorundur. İçişleri Bakanlığı, etkin bir biçimde bu süreci yönetmeyi hedefliyor.

KU: Sizde, uyuşturucu kullanan vatandaşlar ile ilgili bir istatistik çalışmanız bulunuyor mu?

RH: Bizim yüzlerce gencimiz var. Ve sorun daha da kötüleşiyor.

KU: Gürcistan sınırından giriş çıkan yapanların sayısının Rusya ile olan sınırdan geçiş yapanlardan az olduğu bir sır değil. Rusya ile olan sınır – Çok büyük oranda sürekli bir akış bulunuyor.

RH: Ne yazık ki, Abhazya’nın Rusya ve Gürcistan sınırları yoluyla uyuşturucu akışı oluyor. Tutkluluar arasında kadın – uyuşturucu taşıyıcıları da bulunuyor. [...]

KU: Abhazya’da sadece tüketim değil, üretimde yapılıyor mu?

RH: [...] Narkotikle mücadele ekipleri, kenevir ekim yerlerini arama çalışmalarını bulmak için etkin bir biçimde sürdürüyor, ancak bu hala yetersiz bir durumdadır.

21. Madde – İşsizlik Sorunu:

KU: İşsizlik, Abhazya’da büyük bir sorun olmayı sürdürüyor mu?

RH: Evet, büyük bir sorun, nerede ise %70 oranında bulunuyor. İşsizlikle mücadele, yatırım projelerinin gerçekleştirilmesi, turizm ve tarım sektörlerindeki gelişimler, bölgeler ve şehirlerdeki gelişimlerin sağlanması olaslılığı ile ilişkilidir.

KU: Siz, açık bir biçimde görevleri ortaya koydunuz: “Bugün bana, 2015 sonunda %70’in, %59’a indirileceğini söyleyebilir misiniz? Ya da açık hedefler yok mu? – bu kadar – çalışma mevki oluşturmak, işsizliği azaltmak için.

RH: Bu kadar kasvetli sayıda bir rakam olmadığını belirtmek isterim. İşsizliğin keskin bir düşüş yaşadığını belirtmek için fırsatların yaratılmış olduğunu belirtmek isterdim, ancak şimdilik bizim açımızdan bunun gerçekleştiğini söyleyemem.

KU: Devlet çalışanlarının maaşlarının ödenmesinde bir gecikme bulkunuyor mu?

RH: Bulunmuyor.

KU: Ancak, “Kavkaz Uzel” "Кавказский узел" bu yıl Haziran ayında, sağlık sektörü çalışanlarının maaşlarının ödenmediğini yazdı.

RH: Bu durum, ülkemiz içerisinde yaşanan zor, sosyal – siyasal süreçten dolayı kaynaklanmıştır.

22. Madde - Kültürün Rolü Hakkında:

KU: Anlamak istiyorum – Size göre, Kültür, Abhazya Devletinde ne tür bir rol oynuyor? Elbette, tiyatro, sanat galerileri var. (bildiğim kadarı ile uzun yıllardan beridir bekleyen bir onarım var)

RH: Evet, süren bir onarım var.

KU: Kültür, toplumun kimlik olarak gelişiminde nasıl bir rol oynuyor? Bunun planlamasını ciddi anlamda nasıl gerçekleştirmeyi ön görüyorsunuz?

RH: Kültür ve dil olmadan ulus olmaz. Kültürün geliştirilmesine özel bir önem gösterilmelidir. Bizim tiyatromuz var, halk dansları topluluklarımız, sanatçılarımız ve yazarlarımız bulunuyor. Dünya çapında tanınmış opera sanatçılarımız var. Onlar, ulusumuzun varlığını ve kültürünü göstermektedir. Bizim seçkin yazarlarımız bulunuyor – Bagrat Shinkuba, Fazıl İkender, Aleksei Gogua – ve diğer sanatçılar, devletimizin yapısının gelişimine ve ulusal kültürümüzün güçlenmesine büyük katkı veriyorlar.

[...]

23. Madde - Çoğalan Turist Sayısı, Çöpler ve Havaalanı’nın Yeniden Açılması:

KU: Bu yıl içerisinde ne kadar Turist Abhazya’yı ziyaret etti?

RH: Bizim ve Rus Sınır Muhafızlığı Yetkilileri ve Gümrük Müdürlüğümüzün verilerine göre iki milyondan fazla turist girişi oldu.

KU: bu bir günlük giriş veri bilgileri mi?

RH: Bunlar genel veriler – ve günlük veriler ve bunlar tatil için bize gelenlerden oluşuyor.

KU: Bu geçen yıla göre, daha fazla turist anlamına mı geliyor?

RH: Evet, geçen yıla göre daha fazla.

KU: Bütçeye, fazladan para girişi mi oldu?

RH: Bu durum, her koşulda oluşabilecek olan ciddi bir bütçe krizini önlemiştir. Neyse ki, bizler bu durumdan çıktık.

[...]

KU: Sonuç olarak, bu yılki rakamlar çok daha fazla. Rusya vatandaşlarının, şimdi yurt dışına gitmeyerek Abhazya’ya giderek bu artışın sağlanmasında hangi roller yer aldı? Yada siz kategori farklılığı görmüyor musunuz?

RH: Ben, bugün için bu farklılıkları söyleyemem, ancak önemli sayıda insan bize geliyor- bunlar da Ruslar.

KU: Alerksandr Ankvab, bir söyleşideAbhazya’da toplam sağlık turimine hizmet eden 49 Sanatoryum’un bulunduğunu söylemişti. Sizin verilerinize göre onlardan Abhazya’da ne kadar bulunuyor?

RH: Bugün için bu sanatoryumlar ve dinlenme evleri, farklı bir konumda çalışıyorlar. Abhazya’daki sanatoryum ve dinlenme evleri, sovyet dönemindeki gibi bir konumda bulunmuyorlar. Bu tesislerin bir kısmı satıldı, bir kısmı ise kiralandı. Bugün ise, bu tesislerin, Spa kapsamındaki yapısını geliştirerek, turistlere tüm bir yıl boyunca hizmet verebilecek düzeye çıkarma gibi bazı sorunlarımız bulunuyor.

KU: Bu sektöre yatırım yapacak bazı girişimcilere gereksinim mi bulunuyor? Bu konudaki planlarınız nelerdir?

RH: Bu konu ile ilgili olarak birçok umudumuz bulunuyor.

KU: Seslendirilmese de bazı özel anlaşmalar bulunuyor mu?

RH: Uygulamaya girecek bazı projeler bulunuyor,

KU: Dağcılık, tırmanma gibi bazı özel turistik alanlar bulunuyor mu? Turistlere, dağlarda uzun yürüyüşler yapmaları için ne tür şeyler sunabilirsiniz?

RH: Sunumda bulunuyoruz ve onlar var. İnsanlar, Ritsa gölü ve ötesinde bulunan dağ gezi parkurlarına gidiyorlar.

KU: Yol inşa edildi mi? Ritsa gölünden öteye yol bulunmuyor mu?

RH: Yol bulunuyor.

KU: Evet ama – o herkes için değil.

RH: Pshu’ya kadar ulaşılabilir.

[...]

KU: “Kavkaz – Uzel” "Кавказский узел" İnguşetya Devlet Başkanı ile yaptığı söyleşide, Turizm endüstrisinin geliştirilmesi hakkında ciddi bir çalışma olduğunu öğrendi. Devlet Başkanı, Dzheyrakhksy Bölgesinde ki tesisleri ziyaret ediyor.

RH: Böyle bir sürece sürüklenmek doğru olmaz.

KU: Ancak, siz kendiniz kontole gidiyorsunuz? Siz kendiniz bulundunuz, gördünüz, beğendiniz? Beğenmediniz?

RH: Bölgeleri geziyorum ve insanlarla konuşuyorum. Bugün için bizim Ritsa ve Kodor Havzaları ile ilgili olarak birçok sorunumuz bulunuyor. Oralarda, devlet yönetimi olarak uygun bir yanıt verilmesi gerekiyor.

[...]

KU: Nerede küçük işletme, nerede turist varsa, orada acımasızca sömürü bulunur. Neden devlet o tarafta kontrolü kötü yapıyor?

RH: Devlet kontrol yapma konusunda sorumlu olmalıdır. Her yerde temiz ve düzgün olmasını diliyorum, ancak bir kez daha belirtmek isterim ki, şimdilik tamamı ile başarılı değiliz.

KU: Sizin Ticaret Odası, Abhazya’nın Türkiye ile rekabete zor dayanacağını belirtti. Ve o da, Rusya ile Abhazya şehirleri arasındaki ulaşım maliyetinin pahalı olduğunu kaydetti. Ben size Kırım’ı sormak istemiyorum, ancak sonuçları hakkında sormak istiyorum… Kırım’a şu anda Rus Havayolları uçuş yapıyor. Abhazya hakkında Rus iş çevreleri ile görüşmeler sürüyor mu?

RH: Gelecek için umut var.

KU: Bu yıl, bu alanda herhangi bir karar alınabilecek mi?

RH: Bu yıl bunun gerçekleşmesi olası değil, ancak önümüzdeki yıl bu konu hakkında tamamen farklı bir biçimde bazı çalışmaların başlayacağını düşünüyorum.

KU: Bu Rus ya da Rus – Abhaz çalışması biçiminde mi olacak?

RH: Rus – Abhaz çalışması olacağını düşünüyorum.

KU: Suhum havaalanı pisti arızalı değil, değil mi?

RH: Elbette değil. Pist bugün hala kullanımda bulunuyor.

KU: Büyük uçakların inişine hazır değil galiba?

RH: Hayır, bu mümkündür. Askeri uçaklar, Acil Yardım (МЧС) uçakları kullandı.

KU: Askeri uçaklar her yere inebilir, ancak “Boeing” yolcu uçaklarının inişi olası olmayabilir değil mi?

RH: Yolcu uçakları da indi. [...]

KU: Yani, havaalanı restore edilebilir. Bu pahalı bir proje mi?

RH: Ucuz değil. Geçen gün bizler, bu projeye katılmak isteyen potansiyel yatırımcılar ile bir araya geldik. Onlar, havaalanına yapılacak olan yatırım için gerekli olan kaynaklarını açık olarak hesaplamak isterler.

KU: Ancak sizin konumunuz nedir? Siz havaalanını bir Rus şirketine mi vereceksiniz, ya da Rus – Abhaz şirketimi kuracaksınız?

RH: Rus – Abhaz şirketi.

Rusya Federasyonu Güney Bölgesi’nin en önemli havaalanları ile ilgilenen şiketler “Basel Aero” Oleg Deripaska (Anapa, Gelendzhik, Krasnodar, Sochi), “Bölgeler Havaalanı Holding Viktor Vekselberg (Rostov – Na – Donu), Mineral Suları Büyük Havaalanı “Mineral Suları Havaalanı Şirketi”, “Karadeniz Havaalanları” ile ilgili olarak “Kavkaz – Uzel” haberlerini okuyun.

KU: Operatör olacak mı yoksa, havaalanını kiralayacak mı?

RH: İlişkilerin formatları görüşülecektir.

[...]

KU: Sizin için hangi kriterler en ilginci olacaktır? Yatırımların hacmı mı?

RH: Taraflar arasındaki oluşacak olan yatırım hacmının tümü.

KU: “Uçuşlar” Abhazya’ya nasıl yardımcı olur? Turistler Abhazya’ya ne verebilir? Daha yakın bir zamanda, Sochi bölgesindeki tesisler Olimpiyatlar nedeni ile modernize edildi.

RH: Birincisi, sahillerin bakir olması, ikincisi çevre temizliği.

KU: “Kavkaz – Uzel” olarak, Sochi kanalizasyonu’nun denize akıtılması hakkında geniş kapsamlı yazılar yazıldı, sizin içinde benzer bir sorun olacağını düşünüyorum.

RH: Bu tür sorunlar bulunuyor. Kanalizasyon deşarj sorunlarının Sovyet döneminden kalan eski bir sistem. Bugün bu sorunu bir başka biçimde çözmek gerekir. Birkaç yıldan beridir, Suhum’un şehir kanalizasyonu arıtma sistemi çlaışmaları sürüyor. Bu sistemi çalıştıracağımızı umuyorum.

KU: Eğer plajlar hakkında konuşmak gerekirse. Sizin devlet başkanlık binanızın önünde bulunan sahil boyunca yürüdüm. Ancak, bende Suhum'’daki ve diğer plajları birilerinin temizlediği biçiminde bir duygu oluşmadı.

RH: Sadece, iki hafta önce bir çevre temizliği eylemi gerçekleştirildi. Temizleme eylemi, hemen, hemen Abhazya’nın tüm sahil kenarlarında gerçekleştirildi. Ve bunların arasında Devlet Başkanlığı Binası’nın öünüdeki plajda dahil. Ancak, her yağmur yağışında, fırtına sonrasında deniz, sahile çöp getiriyor. Plajlar temiz olmalıdır, elbette bu her zaman olmalıdır ve bunun için bir sonraki iş günün beklemek gerekir.

[...]

24. Madde: Abhazya’daki Mukaddes Yerleri Ziyaret:

KU: Bir başka konu – elbette, mukaddes yerler, özellikle Novy Afon Mamanstırı. Abhaz Ortodoks Kilisesi Başrahip Vekili Vissarion Apilia, 2012 yılında yapmış olduğu açıklamada, kutsal yerleri ziyaret edeceklerin sayısında artış beklendiğini açıklamıştı.

RH: Kutsal yerlerin ziyareti Sovyet döneminde de vardı. Bilindiği üzere, Abhazya toprakları üzerinde Simon Kananit (Zealot) “Симон Кананит”. (İsa’nın Havarilerinden biri olarak biliniyor – Abhazyam.com), Andrei Pervazvannıy (Andreas) “Андрей Первозванный” (İsanın en tanınmış havarisi olarak biliniyor) ve diğer bazı havarilerin yaşadığı biliniyor. Bundan dolayıdır ki buralara, Ortodoks dünyasından insanlar hac için geliyor.

KU: Belki, bu konu hakkında bir konferans düzenlemek gerekmez mi? Pitsunda’daki IX Yüzyıl Kilisesi, kilise yönetimine verilmedi mi?

RH: Tapınak, klasik müzik konserleri için değerlendiriliyor ve aynı zamanda kilise olarak görev veriyor.

25. Madde – Vatandaşlık Programı ve Yunanistan ile İlişkiler:

KU: Siz, Abhazya halkının demografik dengesinin ihlaline yol açabilecek herhangi bir siyasi kararın önlenmesi için seçim öncesinde koruyucu önlemlerin alınması amacı ile hazırlanan ve 1 Ocak 2016 tarihinden itibaren uygulamaya konulacak olan sosyal – politik sözleşmeyi kabul ettiniz. Bununla sürdürülmek istenen amaç nedir?

RH: Abhazya halkının etnik yapı açısından oldukça zengin olan yapısını, etnik ilişkileri kapsamlı bir biçimde güçlendirmek gerekmektedir. Abhaz toplumu, Rus, Ermeni, Greklerden ayrı olamaz. Ayrıca önemli bir sorun daha bulunuyor, bizim Dünya’da dağınık biçimde bulunan vatandaşlarımızın geriye dönüşü ve toplum ile uyum gibi karmaşık sorunlarımız bulunuyor.

KU: Ancak, bazı özel önlemler de alınacaktır, herhalde?

RH: Evet, alınacaktır.

KU: Rusya’da da vatandaşları için yasa bulunuyor. Bu yasa, Kuzey Kafkasyalılar ile ilgili olarak gerçek anlamda çalışmadı, Sizin, Türkiye’de yaşayan insanlara bakışınız…

RH: Bizler sorunları çözmek için çalışıyoruz. Gerekli programları uygulamak gerekir. Onun hazırlanması ve uygulanması için koşullar ise yaratıldı.

KU: Putin, Olimpiyatlar hakkında, Çerkes toplumunun Olimpiyat hakkındaki eleştirilerinnden söz ederken, Greklerden de (Yunanlılar) bahsetti. Çerkesler, muhtemel olarak eleştirilerinde haklılılar, çünkü uzun yıllar burada yaşadılar. Ve Grekler hakkında konuşurken tabii ki Abhazya hatırlanıyor. Ve Afon, ve Abhazya Ortodoksluğunun önemi. İşte, burada büyük bir toplum yaşadı. Ancak,uzun vade içerisinde bakıldığında, artık bir bağlatının olup olmadığı sorunu bir varlık, ancak Abhazya ile Yunanistan arasında daha samimi bir ilişki sürdürülebilir mi?

RH: Bizim ulus tarihimizin Grekler (Yunanlılar) ile yakın ve derin köklerinin olduğunu biliyormusunuz. SSCB’nin dağılması ve Abhazya’daki savaş süreci sırasında önemli sayıda Grek (Yunanlı) tarihi anavatanlarına geri döndü. Abhazya’da çok azı kaldı, etkin olarak devletin onarım sürecine destek olmaktadırlar. Yunanistan’a geri dönenler ise, sık, sık buraya geliyorlar, bizler ile empati kuruyorlar ve Abhazya’yı anımsıyorlar.

KU: Bilim ve kültür bağları korundu mu? Tüm bu gelişmelere bağlı olarak Kıbrıs deneyimi incelenebilir.

RH: Bizim bu tür özel ilişkimiz bulunmuyor.

KU: Ancak, geliştirmek umut verici olabilir mi? Yoksa sadece bir tarihsel miras ve bundan başka bir şey değil mi?

RH: bu aşamada bu tür bir ilişki bulunmuyor. Genel olarak bu durum, umut vaat edici bir ortamdır.

Çeviri: Fatih Atan (A’tanba)

Kaynak: http://www.kavkaz-uzel.ru/articles/252342/