Abhazya – Gürcistan Savaşı

14/08/2012. 14 Ağustos 1992 – 30 Eylül 1993 Tarihleri arasında sürdürülen Abhazya Kurtuluş Savaşı’nın öemli günleri aşağıda gösterilmiştir.

1992 Yılı:

14 Ağustos – Gürcistan Devlet Konseyi Birlikleri, demiryolu güvenliğinin sağlanması kisvesi adı altında Abhazya’nın işgali sonucunda 1992 – 1993 Abhazya Kurtuluş savaşı başladı.

15 Ağustos – Gürcistan Deniz Kuvvetleri Gantiadi’ye çıkartma yaptılar (Gagra Bölgesi). 15 Ağustos1992 gecesi, Sultan Sosnaliev liderliğindeki Kabardey gönüllüler “İkarus” marka otobüs ile Psou nehrinden Abhazya sınırını geçtiler.

18 Ağustos – Suhum şehri tamamen Gürcü Birlikleri’nin denetimine geçti. Gürcü birliklerinin denetiminde yağma ve sivil insanlar şiddet uygulaması yoğunlaşmaya başladı.

19 Ağustos – Gagra tamamı ile Gürcistan askeri birliklerinin denetimine geçti.

25 Ağustos – Suhum Tv.den konuşma yapan Gürcü birliklerinin komutanı Albay Giya Karkaraşvili, operasyonların 24 saat içerisinde sonlandırılması için Abhaz tarafına ültimatom verdi. Albay Karkarashvili “Eğer 100.000 Gücü ölürse, sizin 97.000 kişinin tamamı ölür” açıklamasında bulundu.

30 Ağustos – 1 Eylül – Moskova zirvesi arifesinde, Gürcü Askeri Birlikleri tarafından Abhaz tarafına karşı başarısız bir taarruz gerçekleştirildi.

3 Eylül – Boris Yeltsin, Eduard Şevardnadze ve Vladislav Ardzınba’nın katılımı ile Moskova’da görüşmeler yapıldı. Taraflar arasında varılan anlaşmaya göre Abhaz silahlı kuvvetlerinin kaldırılması, Gürcü askeri birliklerinin yeniden düzenlenmesi ve sorunun yasal zemin içerisinde çözülmesi için taraflar arasında 5 Eylül 12:00’de başlamak üzere bir ateşkes anlaşması imzalandı.

5 Ağustos – Ateşkes anlaşmasının (12:00) başlamasından 10 dakika sonra Gürcistan tarafından Abhaz köyü Eshera’ya ateş açılarak anlaşma ihlal edildi. O bölgede ayrıca saat 22:30 sıralarında Gürcistan tarafından tank saldırısı girişiminde bulunuldu.

9 Eylül – Suhum’da düzenlenen bir toplantıda 00.00 ve 10.09 arasında uygulanmak üzere ateşkes anlaşması imzalandı. Anlaşma bozuldu. 15.09 ve 17.09’da yapılması gereken toplantılara Gürcü tarafı katılmadı.

16 Eylül – Abhazya Cumhuriyeti Yüksek Sovyet Konseyi tarafından “Gürcistan Silahlı kuvvetleri tarafından Abhazya’ya karşı silahlı bir saldırı ve Abhaz halkına karşı soykırım uygulaması başlatılmıştır” kararı alındı.

25 Eylül – Rusya Federasyonu Yüksek Sovyeti tarafından “Abhazya’daki olaylar nedeni ile Kuzey Kafkasya’da toplumsal – siyasal durum hakkında bir karar alındı. Eylül ayı başından itibaren Abhaz şehri olan Tvarchal’a karşı, Gürcü Askeri Birlikleri tarafından abluka başlatıldı.

01 – 06 Ekim – Abhaz Silahlı kuvvetleri Gagra şehri ve bölgesinin kurtarılması için askeri operasyon başlatıldı.

. 1 Ekim – Abhaz tarafı saat 17İ00 de Kolhida ( Bugünkü Pshara köyü) köyüne girdi.

. 2 Ekim – Şiddetli çatışmalar sonrasında Gagra kurtarıldı.

. 3 Ekim – Gürcistan silahlı kuvvetleri tarafından Gagra şehri bombalandı, yerel halktan çok sayıda can kaybı yaşandı.

. 4 Ekim – Eduard Şevardnadze, Suhum’da düzenlenen mitingde “Gagra, Gürcistan’ın batı kapısı idi ve halada öyledir ve biz onu geri almak zorundayız” dedi. Gürcü tarafı hava ve kara güçlerini kuvvetlendirdi.

. 6 Ekim – Abhazya tarafı Leselidze (Bugünkü Geçripsh) ve Gantiadi (Bugünkü Tsandripsh) köylerini kurtararak Abhazya – Rusya Devlet sınırında kontrolü ele geçirdi. Abhazya’dan kaçan Gürcistan Devlet Konseyi Askeri Birlikleri, Psou nehri sınırını geçtiler ve Rus Askerlerine silahlarını teslim ettiler.

7 – 8 Ekim – Dünya Abhaz – Abazin Kongresi (Abaza) ilk toplantısını Gudauta’nın Lıhnı köyünde gerçekleştirildi.

11 Ekim – Abhazya Cumhuriyeti Savunma Bakanlığı ve Genelkurmay Başkanlığı kuruldu. Savunma Bakanlığı görevine Albay Vladimir Arshba ve Genelkurmay Başkanlığı görevine Albay Sultan Sosnaliev getirildi.

23 Ekim – Gürcü özel birlikleri tarafından Suhum’da bulunan Abhazya Devleti Tarih Arşivi, Abhaz Dili, Tarihi ve Edebiyatı Enstitüsü talan edilerek yakıldı.

26 Ekim – Abhaz Ordusu tarafından Oçamçıra Şehri’nin kurtarılması için başlatılan operasyon başarısızlıkla sonuçlandı. Abhaz ordusu tarafından amfibi çıkartma harekâtı gerçekleştirildi.

3 Kasım – Abhaz Ordusu tarafından ilk güçlü saldırı Gumista cephesinin sol tarafından gerçekleştirildi ancak başarısızlıkla sonuçlandı.

20 – 29 Kasım – Suhum’da bulunan Rus Askeri Birliğinin tahliyesi sırasında ateşkes uygulandı. Gürcü tarafı ateşkes sırasında askeri ve teknik gücünü arttırdı.

30 Kasım – Oçamçıra bölgesi kochara köyü’nün kurtuluşu. (Doğu Cephesi)

2 Aralık – Eduard Şevardnadze “Onlar savaş istiyor, onu alacaklar” açıklamasında bulundu.

14 Aralık – Gürcü tarafı, kuşatma altında olan Tkvarchal şehri sakinlerini taşıyan Mi – 8 Tipi Rus Helikopterini düşürdü. Aralarında 8 hamile kadın, 35 çocuğun ve aralarında mürettebatın bulunduğu 84 kişi yaşamını yitirdi.

1993 Yılı

5 Ocak – Abhaz Ordusu tarafından Suhum’a saldırı çalışmaları başlatıldı.

31 Ocak – Kuşatma altında bulunan Tkvarchal Bölgesi yaşayanlarına insani yardım çalışmaları başlatıldı.

7 Şubat – Gürcü tarafı, tek taraflı olarak eylemleri geçici olarak durdurma kararı aldı.

20 Şubat – Su – 25 tipi askeri uçak, Gürcü topçu mevzilerini bombaladı, Eshera’da bulunan Rus askeri tesislerine ateş açıldı. Bu olay Tiflis’in anti Rus ve anti Abhaz histerisinin körüklenmesi amacı ile kullanıldı.

15 – 16 Mart – Abhaz Ordusu tarafından Suhum’a karşı askeri saldırı düzenlendi.

26 Nisan – Abhazya Cumhuriyeti Parlamentosu, Gürcistan Parlamentosu milletvekillerine hitaben Gürcistan parlamentosunun sekiz aydır süren genel seferberlik kararının kaldırılması, akan kanın ve savaşın sona erdirilmesi çağrısında bulundu.

26 Nisan – Gürcü hava kuvvetlerine ait Su – 25 tipi savaş uçağı Gudauta şehrini bombaladı. Abhazya Cumhuriyeti Yüksek Sovyet’i tarafından yapılan açıklamada bu eylemin Gürcü yönetiminin eski özlemlerine bağlı olarak “Abhaz – Gürcü Sorunun çözümünde askeri çözüm” aradığının bir kanıtı olduğunu belirtildi.

20 Mayıs – Boris Yeltsin ve Eduar Şevardnadze tarafından (14 Mayıs Moskova buluşması sırasında) Abhazya’ya yapılan ateşkes anlaşmasına uyulması çağrısı yapıldı. Anlaşma sürekli olarak ihlal edilmektedir. Aslında 31 Mayıs’ta savaş yeniden başladı.

22 – 23 Mayıs – Gürcü tarafı Ukrayna’da yaklaşık olarak 500 kişilik paralı asker getirdi.

24 Mayıs – Gürcistan tarafı Tkvarchal bölgesine insanş yardım götüren Rus, Mi – 8 Tipi helikopteri düşürdü. Olayda helikopterin beş kişilik mürettebatı yaşamını yitirdi.

2 Haziran – Rusya Federasyonu İnsani Yardım Örgütü EMERCOM) tarafından başlatılan büyük çaplı insani yardım kampanyası ile Tkvarchal sakinlerine dört helikopterlik ilk yardım nakli Gürcistan’ın uçuş güvenliği garantisini reddetmesi sonucunda gerçekleştirilemedi.

15 – 18 Haziran – Moskova’da Rusya Federasyonu’nun arabuluculuğunda Abhaz – gürcü anlaşmazlığında ateşkes anlaşmasının oluşturulması için ilk görüşmeler yapıldı.

16 – 17 Haziran – Ambargo altında ki Tkvarchal sakinlerinin tahliyesi girişiminin ikinci etabı gerçekleştirildi. Toplam iki aşama sırasında 5030 kişi tahliye edildi. Ay sonunda Abhaz tarafı, Suhum eteklerinde bulunan gürcü mevzilerine karşı topçu atışlarını yoğunlaştırdı.

2 Temmuz – Abhaz ordusu, Gumista cephesinin sol kanadından saldırıya geçti; Abhaz deniz kuvvetlerine ait 300 kişilik deniz piyadesi, Tamısh köyü yakınlarından çıkartma yaptı. Abhaz ordusunun doğu cephesi ve deniz piyadeleri stratejik önemi olan Suhum – Oçamçıra karayolunda kontrolü ele geçirdi.

27 Temmuz – Sochi’de ateşkes anlaşması ve bu anlaşmanın uygulanması için bir kontrol mekanizmasının kurulması konusunda anlaşmaya varıldı.

9 Ağustos – Vladislav Ardzınba, boris Yeltsin ve Butros Gali’ye gürcü tarafının Sochi Anlaşmasını ihlal ettiğini belirten bir mesaj gönderdi: gürcü tarafının kendi pozisyonlarını terk etmediğini ve askeri malzemelerini geriye çekmediğini, Abhaz tarafına bombardımanı sürdürdüğünü açıkladı.

22 Ağustos – Ortak Kontrol Komisyonu Çalışmaları: Askeri personeli malzeme sayısının geri çekilmesi planına Abhaz tarafının uyduğu, Gürcü tarafının uymadığı belirlendi.

24 Ağustos – Boris Yeltsin ve Vladislav Ardzınba, Moskova’da toplantı yaptı. Rusya Devlet Başkanı, Gürcü tarafının Sochi anlaşmasını ihlal ettiğine dikkat çekti.

16 – 30 Eylül Abhaz Ordusu’nun son saldırısı:

. 16 Eylül – İlk saldırı Oçamçıra cephesinde başladı;

. 17 Eylül – Gumista cephesinde Gumista nehri üzerinden saldırı arttırıldı;

. 20 Eylül – Abhaz Ordusu Komutanlığı, Gürcü tarafının ateşi kesmesini ve Gürcü askerlerinin Suhum’dan güvenli bir biçimde çıkmaları için garanti vereceği çağrısında bulundu;

. 21 – 26 Eylül – Suhum sokaklarında çatışmalar ve Oçamçıra girişinde başarılı bir operasyon;

. 27 Eylül – Abhazya Cumhuriyeti Başşehri Suhum kurtarıldı. ‘. Kolordu birlikleri Gürcü ordusunu yendi. Abhazya Cumhuriyeti ulusal bayrağı Yüksek Sovyet Binası önünde göndere çekildi;

. 28 Eylül – Eduard Şevardnadze, Abhazya’dan kaçtı;

. 28 Eylül – Gumista Cephesi ve Doğu Cephesi askerlerinin Kodor köprüsündeki tarihi buluşması;

. 30 Eylül – Abhaz Birlikleri, geriye çekilen düşman birliklerini takip ederek Abhazya – Gürcistan arasındaki İngur Sınır kapısına ulaştı.

Kaynak: http://apsnypress.info/docs/6963.html